doktryna religijna Indian zamieszkujących obszary Wielkiej Równiny i Prerii w USA, zrodzona 1890 po powstaniu Siuksów zakończonym masakrą pod Wounded Knee; w myśl p. konieczne jest pogodzenie się z losem i koegzystencja z białymi; na przełomie XIX i XX w. p. stał się religią wyznawaną przez plemiona Apaczów-Mescalero (Arizona), Apaczów-Lipan (Teksas), Kiowa, Komanczów, Szejenów; 1918 z inicjatywy J. Rave - Indianina z plemienia Winnebago - doszło w El Reno (Oklahoma) do spotkania przedstawicieli gmin wyznaniowych p. i zawiązania Native American Church (Kościoła łączącego elementy chrześcijaństwa z wierzeniami Indian); ustalono Kodeks Peyotlowej Drogi wzywający do wszechogarniającej braterskiej miłości, opiekowania się rodziną, liczenia tylko na siebie, opanowania wszelkiego gniewu, uległości wobec innych, pracowitości; p. posiada własny rytuał mszy, odbywanej w specjalnym namiocie, gdzie rolę ołtarza pełni usypany kopiec, przed którym płonie ognisko, a uroczystość celebrują Roadaman (gł. kapłan), Strażnik Kadzidła Cedrowego, Główny Bębnista i Strażnik Ognia; nazwa od otaczanej kultem kaktusowatej rośliny zw. peyotl, złożonej na ołtarzu (posiadającej ponoć magiczną moc); wyznawany przez ok. 250 tys. Indian (połowę zamieszkujących USA); przez pozostałych odrzucany jako odstępstwo od wiary przodków.
- peyotyzm, ruch religijny uIndian...