hibernacja naturalna
stan uśpienia, dzięki któremu wiele zwierząt ciepłokrwistych (stałocieplnych) może przeżyć okres zimy, zwł. w klimacie umiarkowanym i arktycznym; może trwać wiele tygodni, w tym okresie zwierzęta (ssaki) mają temp. ciała niższą od normalnej, przy czym zmiany fizjologiczne są różnorodne u poszczególnych gat.; wyspecjalizowane gatunki, jak suseł, zapadają w podziemnych norach w stan s.z. szybko i ich temp. obniża się znacznie; procesy metaboliczne wiewiórki w stanie hibernacji stanowią ok. 10% jej normalnej aktywności (serce bije od 17 do 20 razy/min. zamiast normalnych 200 do 300 razy, oddycha 4 razy/min. zamiast normalnie 100 do 200); niedźwiedzie oraz wiele gryzoni zapada w sen zimowy, ale mogą budzić się w ciepłe dni i jeść, niedźwiedzie mogą wydawać w tym stanie młode; ptaki przeżywają okresy obniżonego metabolizmu w określonych godzinach doby; zwierzęta zimnokrwiste na skutek obniżenia temp. otoczenia zapadają raczej w odrętwienie niż w s.z.; niektóre owady wytwarzają otoczkę z niezamarzającej substancji, która pozwala im przetrwać temp. poniżej zera; podobny do hibernacji stan zachodzi u zwierząt na skutek podwyższenia temp. lub długotrwałej suszy, np. u wielu węży, które w ten sposób są w stanie przetrwać upalne lato.
- sen zimowy, (hibernacja, torpor hibernacyjny)...
- gruczoły snu zimowego, (tłuszcz brunatny)
- lekcja snów//snu, a) ‘lekcja matematyki’;...