granice obszaru występowania danego gatunku zwierząt lub roślin; niewielką przestrzeń zajmują gat. endemiczne, a zwł. reliktowe; gat. kosmopolityczny może obejmować znaczną część kuli ziemskiej; z.o. zależy od zdolności przystosowawczych danego gat., konkurencji biologicznej, także od działalności człowieka (np. plaga - sprowadzonych przez człowieka - królików w Australii); wyróżnia się z.o. ciągłe (np. lasy Eurazji dla wilków, borsuków, kun czy saren), rozerwane (na dwa lub więcej obszary, np. góry dla kozic, czy pierwotnie Sardynia i Korsyka dla muflona), płynne (wędrówki ptaków, szarańczy, ryb) i zmienne: rozszerzające się (przez ekspansję terytorialną łatwo przystosowującego się gat., lub wzrost jego liczebności, m.in. dziki królik, łoś, sarna, piżmak, kaczka czernica, dzięcioł syryjski, krab wełnistoręki, stonka ziemniaczana) lub zmniejszające się (wskutek znacznego pogorszenia się warunków naturalnych, zmian klimatycznych, działalności człowieka).
- BIOSFERA, strefa, w której występuje...