mityczny święty, opiekun rycerzy, bezpłodnych kobiet, szpitali; miał być trybunem w wojsku Dioklecjana, ściętym 303 jako chrześcijanin; legenda o zabiciu smoka przez J. pochodzi z XII w.; postać czczona w kościele wsch., także patron Anglii i Portugalii; częsty motyw w sztuce, zwł. ikonach bizantyjskich i ruskich, oraz rzeźbie europejskiej XIII - XVI w.; wg najnowszych badań postać nigdy nie istniejąca, skreślona z watykańskiego indeksu świętych.