szkielet głowy kręgowców zbudowany z tkanki chrzęstnej (u ryb spodoustych i kostołuskich) lub zastępujących ją kości zastępczych i skórnych (u pozostałych kręgowców); stanowi ochronę dla mózgu i podporę dla mięśni i innych narządów głowy; wyróżnia się cz. właściwą (mózgoczaszkę), w której mieści się mózg i narządy zmysłów oraz twarzoczaszkę (trzewioczaszkę), w której znajdują się początkowe odcinki układów pokarmowego i oddechowego; mózgoczaszkę tworzą kości ciemieniowa i skroniowa (parzyste) oraz czołowa, potyliczna, klinowa i sitowa (nieparzyste); twarzoczaszka zbudowana jest z kości jarzmowej, łzowej, nosowej, podniebiennej, szczęki i nosowej dolnej (parzystych) oraz lemieszowej i żuchwy (nieparzystych); proces rozwojowy cz. przebiega w 3. etapach: stadium błoniaste (w okresie embrionalnym), chrzęstne (u ryb spodoustych i kostołuskich ma charakter trwały, u pozostałych kręgowców występuje tylko w okresie embrionalnym) i stadium kostne; u człowieka nastąpił znaczny rozwój mózgoczaszki, spowodowany znacznym powiększeniem mózgu.
POTYLICA, MÓZG, BLUMENBACH Johann Friedrich, FRENOLOGIA, ELEKTROENCEFALOGRAFIA, NERWY CZASZKOWE, DEFORMACJA CIAŁA, OCZODOŁY, SZEW KOSTNY, NADCIŚNIENIE ŚRÓDCZASZKOWE