Pochodzenia staroniemieckiego, od słów kuoni (śmiały) i rad (rada). Oznacza: odważny, skory w udzielaniu rad innym. W Polsce popularne już w XII wieku. Notowane w formach: Kondrad, Konrad, Konrat, Korrad, Korrat, Kunard, Kundrad, Kundrat, Kunrad, Kunrat, Kunrod, Kunrot, Kurrad, Kurrat. ZDROBNIENIA: Konio, Konradek. INNE FORMY: Konradyn. OBCE FORMY: Conradus (łac.), Conrad (ang.), Conrad, Konrad, Kunrad, Kurt, Kurtz, Kunz (niem.), Conrad (fr.), Conrado (hiszp.), Corrado (wł.), Konrad, Kondrat, Kondratij (ros.), Konrád (czes., słowac.), Konrad, Kondrat (połud.-słow), Konradas, Kundrotas (litew.), Kunó (węg.). Forma żeńska: Konrada, Konradyna.
NAZWISKA:
Kancewicz, Kancura, Kanczalski, Kanczewski, Kinc, Kincak, Kinclewicz, Kinczewski, Konad, Konat, Konatka, Konatkiewicz, Koncek, Koncewicz, Koncko, Konczelski, Konczyn, Konczyn, Kondrach, Kondraciak, Kondraciuk, Kondracki, Kondraczuk, Kondraciuk, Kondras, Kondraszewski, Kondrat, Kondrateńko, Kondratiew, Kondratiuk, Kondratowicz, Kondratowski, Konrad, Konradko, Konradowicz, Konradus, Konrat, Konratowicz, Kontratowicz, Korrat, Kunad, Kunat, Kunatek, Kunatowicz, Kunc, Kuncak, Kuncel, Kuncerz, Kuncewicz, Kuncowicz, Kunczycz, Kunczyn, Kundrat, Kuniat, Kunod, Kunot, Kunratowicz, Kurnat, Kurnarowicz, Kurnyta.
PATRON:
Św. Konrad, biskup Konstancji. Zasłynął jako budowniczy kościołów i szpitala w tym mieście. Zmarł w 975 roku. (Wspomnienie 26 listopada).Święty Konrad z Piacenzy, pustelnik. Był magnatem, który nieumyślne spowodował pożar lasu, za co skazano na śmierć niewinnego chłopa. Dowiedziawszy się o tym, opuścił rodzinę i zamieszkał w pustelni na Sycylii, gdzie do końca życia pełnił pokutę. Zmarł w 1351 r. Patron Sycylii. (Wspomnienie 19 lutego).Święty Konrad z Parzham w Bawarii. Żył w latach 1818–94. Jako kapucyn przez 45 lat był furtianem w Alttöting, słynnym miejscu odpustowym. (Wspomnienie 21 kwietnia).
ZNANE POSTACIE:
Imię to nosiło wielu cesarzy niemieckich, a także piastowscy książęta śląscy. Nadawane również bohaterom utworów literackich (G. Byron, A. Mickiewicz). Konrad Gesner, szwajc. przyrodnik (26 III 1516–13 XII 1565). Konrad Ernst Ackermann, niem. aktor i dyr. teatr. (1 II 1712 lub 1710–13 XI 1771). Konrad Rilejew, ros. poeta, dekabrysta (ur. 1795). Wilhelm Conrad Röntgen, niem. fizyk, odkrywca promien. X, laureat Nagrody Nobla (1845–1923). Konrad Krzyżanowski, malarz pol. (15 II 1872–25 V 1922). Konrad Winkler, malarz pol., teeoretyk formistów (1882–1962). Konrad Guderski, dowódca obrony Poczty Gdańskiej (1900–1939). Joseph Conrad, właśc. Józef Teodor Konrad Korzeniowski, ang. pisarz pochodzenia pol. (3 XII 1857–3 VIII 1924). Konrad Adenauer, kanclerz niem. (5 I 1876–19 IV 1967). Conrad Potter Aiken, pisarz amer. (5 VIII 1889–17 VIII 1973). Kurt Tucholsky, pisarz niem. (9 I 1890–21 XII 1935). Kurt Julian Weill, kompozytor niem., autor muzyki do songów B. Brechta (2 III 1900–3 IV 1950). Konrad Pałubicki, kompozytor pol. (1910–1992). Konrad Emil Bloch, chemik amer., laureat Nagrody Nobla (21 I 1912–15 X 2000). Kurt Waldheim, austr. polityk, gen. sekret. ONZ (ur. 21 XII 1918). Konrad Nałęcki, pol. reżyser filmowy (1919–1991). Conrad Drzewiecki, pol. choreograf i reżyser (ur. 14 X 1926). Konrad Swinarski, pol. reżyser (1929–1975). Kurt Cobain, amer. piosenkarz rockowy (1967–1994).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Konrad z powieści H. Walpole’a Zamczysko w Otranto. Konrad z Dziadów A. Mickiewicza (1832). Konrad Wallenrod. Powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich A. Mickiewicza (1828). Konrad z dramatu Wyzwolenie S. Wyspiańskiego (1903). Konrad z poematów Korsarz i Lara G. Byrona (1814). Kurtz z powieści Jądro ciemności J. Conrada (1899).
NA EKRANIE:
Ekranizacje powieści Jądro ciemności J. Conrada: rolę Kurtza w reż. F.F. Coppoli (Czas Apokalipsy, 1979) odtwarzał Marlon Brando, a w reż. N. Roega (1994) — John Malkovich. Ekranizacja Dziadów w reż. T. Konwickiego (1989).
W POEZJI:
Świetny matematyk, dobry muzyk, filozof wybitny,cierpliwy pedagog od uczniów serdecznie kochany;rzadko bywa zdrów; nieraz widać, że cierpi i blednie,jak gdyby ginął od ukrytej rany.Kazimiera Iłłakowiczówna, „Konrad”A teraz ciebie wicher zaświatów ogarnia,I ten tułacz bezsenny, zorany przez blizny,Twój ojciec tam cię woła językiem Ojczyzny,Gdzie wszystkim świeci morzom ta sama latarnia. Jan Lechoń, „Na śmierć Conrada”
PRZYSLOWIA:
Lepsza na Konrada głodnych wilków gromada niźli chłop w koszuli.(związane ze świętem 19 lutego)
KONRAD
Wielka księga imion