centralne ciało , najjaśniejszy obiekt naszego nieba; gwiazda zbudowana gł. z wodoru (ok. 72% masy) i helu (ok. 26%), zawiera też w niewielkich ilościach tlen, węgiel, azot, sód, magnez, krzem, żelazo, siarkę i inne pierwiastki oraz proste związki chem. (CN, OH, CH, NH); jest gwiazdą o wizualnej jasności absolutnej 4,83 mag., jasności widomej (gwiazdowej) -26,7 mag.; przeciętna średnica 1 392 500 km (110 średnic Ziemi; w objętości S. mogłoby się zmieścić 1,3 mln globów wielkości Ziemi), masa 1,99 x 1030 kg (330 tys. mas Ziemi), średnia gęstość 1,41 g/cm3, temp. powierzchni ok. 5770 K, temp. w centrum do 16 mln K, ciśnienie w centrum 1016 Pa. S. składa się z jądra, strefy radiacji, strefy konwekcji, fotosfery, chromosfery i korony; w jądrze (160 razy gęstszym od wody, podczas gdy zewnętrznie położona fotosfera jest 10 mln razy rzadsza od wody) zachodzą reakcje termojądrowe, które są źródłem energii S.; ze względu na olbrzymią masę i nieprzezroczystość materii, wyzwalane w tych reakcjach promieniowanie przedostaje się przez strefy radiacji i konwekcji niezwykle powoli, potrzebując na pokonanie drogi z jądra do fotosfery ponad 10 mln lat; w trakcie tego procesu maleje częstotliwość promieniowania, co sprawia, że wydostaje się ono gł. jako światło widzialne. Energia wypromieniowywana z fotosfery wynosi 3,8 x 1026 W; S. jest źródłem wszelkiej energii wykorzystywanej na Ziemi, utrzymując temp. pow. Ziemi w zakresie umożliwiającym egzystencję organizmów żywych. Obraca się wokół osi średnio raz na 27 dni (raz na 25 dni na równiku, raz na 31 - przy biegunach); średnia odległość od Ziemi 149 597 870 km; ruch względem najbliższych gwiazd z prędkością 20 km/s w kierunku gwiazdozbioru Herkulesa; obieg wokół centrum Galaktyki w okresie 220 mln lat z liniową prędkością 220 km/s; odległość od centrum Galaktyki blisko 30 mln lat świetlnych. Przyjmuje się, że S. powstało ponad 4,5 mld lat temu.
NÓW, OORT, ZMROK, HOYLE, ELAGABAL, WEGENERA HIPOTEZA, SPEKTROHELIOGRAF, KALENDARZ SŁOWIAŃSKI, KONIUNKCJA, BRYZGI CHROMOSFERYCZNE