nasiona drzewa kakaowego poddane po zbiorze procesowi dojrzewania, podczas którego nabierają charakterystycznej brązowej barwy; po wysuszeniu stanowią surowiec w przem. cukierniczym; zawierają ok. 6% wody, 55% tłuszczu, 1,5% teobrominy, 5,8% skrobi, 4% związków mineralnych; światowe zbiory k.z. (według FAO) wynoszą ok. 2,4 mln ton; gł. producenci: Wybrzeże Kości Słoniowej, Brazylia, Ghana, Malezja, Indonezja, Nigeria, Kamerun.