LWÓW

miasto na Ukrainie, wielki ośr. gosp. i kult.-nauk.; 805 tys. mieszk. (1999); przem. samochodowy, maszynowy, elektrotechn., chem., spoż, włókienniczy, obuwniczy, szklarski, meblarski; rafineria ropy naft.; ważny węzeł kolejowy i drogowy; port lotn.; szkoły wyższe, inst. nauk.-badawcze; od 1272 stol. Księstwa Halickiego, już w końcu średniowiecza ważny ośr. polit. oraz handlu i rzemiosła; od 1349 w granicach Polski, stolica województwa; L. stanowił wielonarodowościowe skupisko ludności, stąd był niejednokrotnie miejscem konfliktów na tle społ., rel. i narodowościowym; od 1572 drukarnia ruska; od 1772 siedziba władz austr. i Sejmu Galicyjskiego, ważny ośr. przem., handlu i kult.; 1783 przekształcenie jezuickiej Akad. Lwowskiej w uniw.; od 1817 działalność prowadziło Ossolineum; od poł. XIX w. działało wiele teatrów (niem., pol., ukraiński, Teatr Miejski) i tow. artyst.-literackich; 1902 utworzenie filharmonii, 1913 - pierwszego pol. uniwersyteckiego zakładu muzykologii; 1902, 1905 i 1911 wystąpienia robotników; podczas I woj. świat. zajęty 1915 przez wojska ros.; 1918 wszedł w skład niepodległej Polski; w dwudziestoleciu międzywojennym ważny ośr. handlu, kult. i nauki; 1936 masowe demonstracje robotników oraz strajk powszechny; 1939 zajęty przez wojska radzieckie; VI 1941 - poł. 1944 pod okupacją niem. (w składzie Generalnej Guberni); wymordowanie zaraz po wkroczeniu 44 intelektualistów, gł. profesorów uniw. im. Jana Kazimierza (zginęli m.in. K. Bartel, R. Longchamps De Bérier , T. Ostrowski, S. Róziewicz, H. Korowicz, S. Pilat, J. Grek, S. Progulski, W. Krukowski, E. Hamerski, A. Łomnicki, W. Dobrzaniecki, a także przypadkowo aresztowany T. Boy-Żeleński); zdobyty przez wojska 1 Frontu Ukr., przyłączony do ZSRR; od 1991 w niepodległej Ukrainie; ruiny zamku Kazimierza Wielkiego (XIV w.), katedra ormiańska (XIV-XVII w.), gotycko-barokowa katedra (XV-XVIII w.); zabytkowe kamienice: Czarna, Korniakta (XVI w.); bizantyjsko-renesansowa cerkiew wołoska (XVI-XVII w.), późnorenesansowy kośc. Bernardynów (XVII w.), barokowe kośc. Jezuitów (XVII w.) i Dominikanów (XVIII w.), unicka katedra św. Jura (XVIII w.), cmentarz Orląt Lwowskich (formalnie otwarty po remoncie VI 2005).

• Lew, (= imię), tego Lwa,...
• lew, przeraźliwy ryk lwa,...
• Lwów, pojechać do Lwowa, mieszkać...