Milano
miasto w płn. Włoszech, drugie co do wielkości po Rzymie, stol. regionu Lombardia; 1,4 mln mieszk., z zespołem miejskim 4 mln (2001); gł. centrum przemysłowo-handlowe Włoch; rozwinęty przem. metalurgiczny (hutnictwo żelaza, miedzi, aluminium), środków transportu (samochody, samoloty, motocykle, tabor kolejowy, traktory), elektrotechniczny, chemiczny (koncern Pirelli, włókna sztuczne, farmaceutyki, barwniki), włókienniczy, zwł. jedwabniczy, rafinacja ropy naftowej; siedziba wielu instytucji finansowych, banków, tow. ubezpieczeniowych, firm wydawniczych; największy węzeł kolejowy i drogowy Włoch, dwa porty lotnicze (Malpensa, Linate); kilkanaście szkół wyższych, instytuty naukowe, Akad. Literatury, Biblioteka Ambrosiana, najsłynniejsza opera świata - La Scala, konserwatorium, liczne teatry i galerie wystawowe, muzea; zał. IV w. p.n.e. jako osada celtycka Insubrów; od 196 p.n.e. pod władzą Rzymu z rosnącą przez stulecia rolą gospodarczą i kulturalną; 569 zdobyty przez Longobardów; od 774 pod władzą Karolingów; 1158 odmówił podporządkowania się ces. Fryderykowi I Barbarossie, zdobyty po długotrwałym oblężeniu, zburzony, odbudowany staraniem Ligi Lombardzkiej, uczestniczył w bitwie pod Legnano (1176), gdzie Barbarossa poniósł klęskę; 1329 walka wielkich rodów o władzę nad M. kończy się tyranią Viscontich; od 1450 w rękach Sforzów staje się promieniującym centrum kulturalnym (na ich dworze m.in. Leonardo da Vinci, Bramante), a następnie handlowym; 1535 opanowany przez ces. Karola V, który 1555 oddaje go we władanie swemu synowi Filipowi II, królowi Hiszpanii; w jej władaniu do 1706; następnie w wyniku wojny sukcesyjnej od 1714 należał do Austrii; podczas podboju Włoch przez Napoleona stol. Republiki Cisalpińskiej; 1848-49 podczas Wiosny Ludów ostre walki antyaustr.; 1859 wyzwolony, wraz z Lombardią włączony do Królestwa Sardynii; od 1861 w zjednoczonych Włoszech; mocno zniszczony podczas II woj. świat., odbudowany; zachowane pozostałości term rzymskich, romańska bazylika S. Ambrogio z krużgankiem Bramantego, bazylika S. Lorenzo z XII w., kościoły z XII/XIII w.: S. Eustorgio, S. Giovanni, S. Babila; pałac Ragione z XIII w.; słynna katedra mediolańska z białego marmuru, najw. monument architektury gotyckiej we Włoszech (budowana od 1386 do XIX w.), zamek Sforzów z XV w.; liczne pałace, rezydencje XV-XVIII w.
OCCHIALINI, NATTA, CASTELLO SFORZESCO, , LOCARNO, , SFORZA, TRANSPADAŃSKA REPUBLIKA, HABSBURGOWIE, LOMBARDIA
- Mediolan, (Milano)
- INTER MEDIOLAN, wła�c. Internationale...
- Milano, Mediolan.