(filoz.)
potocznie fakt, zjawisko lub zbieg okoliczności; w filozofii: 1. zdarzenie, dla którego wystąpienia nie możemy wskazać żadnej obiektywnej przyczyny, a jego niezaistnienie byłoby bardziej prawdopodobne aniżeli zajście; w tym znaczeniu p. jest zaprzeczeniem każdej ściśle deterministycznej koncepcji rzeczywistości; 2. zdarzenie lub zjawisko, którego przyczyn nie potrafimy wskazać ze względu na ograniczony charakter naszej wiedzy, ale które przyczyny takie miało. Jeszcze inną koncepcję rozwiązania relacji i konieczności przedstawił 1851 A. Cournot, który za p. uznał zdarzenie następujące w wyniku koincydencji dwóch niezależnych od siebie łańcuchów przyczyn i skutków; np. potrafimy określić ciąg przyczyn, które doprowadziły do obsunięcia się lawiny i potrafimy opisać powody, które sprawiły, że w miejsce jej obsunięcia przybyła grupa turystów, ale p. jest to, że te dwa łańcuchy zdarzeń weszły w koincydencję.