miasto na prawach powiatu w woj. śląskim, w centrum GOP; 1313 wzmiankowana osada; do 1532 pod Piastami śląskimi (od 1327 zwierzchność Czech); od 1526 Habsburgów, od 1742 Prus; w latach 1823–35 budowa kopalń: Król Saul, Quintoforo, Matylda, Faust, Franciszek, huty cynku David; 1845–46 połączenia kolejowe z Wrocławiem (przez Opole), Katowicami i Mysłowicami; ośr. polskości, liczne tow. kulturalne, udział mieszk. we wszystkich powstaniach śląskich; po plebiscycie 1921 od 1922 w Polsce; 1939 prawa m.; za okupacji niem. od 1943 filia obozu koncentr. Auschwitz, 3 obozy pracy przymusowej (ok. 5 tys. osób), 5 roboczych oddziałów jenieckich; 1951 przyłączono gminy Chropaczów, Lipiny; 56,3 tys. mieszk. (2002); kopalnia węgla kam., huta żel. Florian, zakłady metalurgiczne, przem. maszyn. (m.in. silniki okrętowe), spożywczy.
- GRAMAŁA Aleksandra, (ur. 1970)
- ZABRZE, miasto na prawach powiatu,...
- ŚLĄSKIE WOJEWÓDZTWO, położone w płd. Polsce,...