do 1975 Dahomej
WARUNKI NATURALNE. Powierzchnia przeważnie wyżynna, wzdłuż wybrzeża szeroka na 200 km aluwialna nizina, linia brzegowa wyrównana; klimat podrównikowy wilgotny; średni roczny opad ok. 1200 mm (na płd. do 2000 mm, na płn. 800 mm); częste burze; średnia temp. sierpnia w Cotonou (na wybrzeżu) 24°C, kwietnia 27°C (na płn. cieplej); gł. rzeki Ouémé, Niger (graniczny z Nigrem), Mono (graniczne z Togo); pow. płaskowyżu porośnięta przeważnie sawannami (z akacjami i baobabami), na płd. skrawki wilgotnych, wiecznie zielonych lasów równikowych, na niz. przybrzeżnej namorzyny; kilka parków nar., m.in. Arly, Pendjari.
LUDNOŚĆ. Pod względem etnicznym dominują plemiona gwinejskie: Fon 39%, Joruba 12%, Adża 11%, Bariba 8,5%, Fulbe 6,5%; wyznania: animiści 61%, chrześcijanie 23% (w tym katolicy 18,5%, protestanci 3%), muzułmanie 15%; gęstość zaludnienia 61 osób/km2; miasta zamieszkuje 27% ludności; wysoki przyrost naturalny 30‰; przeciętna dł. życia: mężczyźni - 49 lat, kobiety 52 lata.
Republika prezydencka, 1990 konstytucja wprowadzająca m.in. powszechne prawo wyborcze (dla obywateli powyżej 18 lat), trójpodział władz, wolność wyznania i prasy; 1991 pokojowe przejście z dyktatury w demokrację. Prezydent (osoba w wieku 40-70 lat)wybierany na 5-letnią kadencję z możliwością reelekcji; parlament jednoizbowy (Zgromadzenie Nar.), 83 deputowanych, kadencja 4-letnia; system rządów wielopartyjny; rząd powoływany i kierowany przez prezydenta; kraj dzieli się pod względem adm. na 6 prowincji i 78 dystryktów.
GOSPODARKA. Państwo słabo rozwinięte, podstawą gospodarki rolnictwo, w którym pracuje 60% ludności zawodowo czynnej; uprawa manioku, sorga, prosa, kukurydzy, fasoli, palmy oleistej i kokosowej, orzeszków ziemnych, batatów, jamu, kawy, bawełny (56% wartości eksportu); hodowla bydła, trzody chlewnej, kóz i owiec (na płd. kraju ograniczona plagą muchy tse-tse); rabunkowa eksploatacja lasów zajmujących 30% pow. kraju; przem. gł. spoż. (olejarski, cukrowniczy, piwowarski), niewielki włókienniczy i cementowy; od lat 80. eksploatacja podmorskiego złoża ropy naft. Sémé; niewykorzystywane zasoby rud chromu, żelaza, fosforytów; słaba sieć komunikacyjna.
HISTORIA. Ślady osadnictwa człowieka na ziemiach B. pochodzą z epoki paleolitu; pierwsze królestwa zakładały tu migrujące ludy Adża, Joruba, Fon; m.in. 1575 powstało państwo Allada, a na początku XVII w. Dahomej i Adżatcze, czerpiące zyski z handlu niewolnikami; w XVIII w. nasila się penetracja francuska; 1893 ustanowienie kolonii w ramach Franc. Afryki Zach.; od 1946 Dahomej staje się czł. Wspólnoty Francuskiej, 1958 uzyskuje autonomię, 1960 niepodległość (pn. Dahomej, zmienioną 1975 na Ludową Republikę Beninu, 1990 na Republikę Beninu); kilka przewrotów wojskowych kończy się 1972 wprowadzeniem dyktatury przez Mathieu Kérékou i monopartyjnymi rządami Partii Ludowej Rewolucji B.; narastające trudności gosp. i niepokoje społ. przynoszą 1990 wprowadzenie pluralizmu polit., wolne wybory wygrane przez N. Soglo; jednak już w 1996 do władzy wrócił M. Kerekou (reelekcja 2001); w 2006 ze względu na wiek Kerekou nie mógł kandydować w wyborach prezydenckich (nowa ordynacja ograniczyła wiek kandydatów do 40-70 lat), które wygrał Yayi Boni (były szef Banku Rozwoju Afryki Zachodniej) obiecując wydźwignięcie kraju z kryzysu ekonomicznego; trwa powolny proces przywracania instytucji demokratycznych oraz przekształcania gospodarki w wolnorynkową (z udziałem MFW); państwo czł. ONZ, OJA, AKP, ECOWAS.
BURKINA FASO, PORTO NOVO, EWE, KOTONU, DAHOMEJ, PARAKOU