Reklama

HONDURAS

Reklama

państwo w Ameryce Środ.; graniczy z Gwatemalą, Salwadorem, Nikaraguą; od płn. szeroki dostęp do M. Karaibskiego, od płd. wąski skrawek wybrzeża O.Spokojnego (Zat. Fonseca); pow. 112 088 km2; 7,2 mln mieszk. (2005); stolica: Tegucigalpa 279 tys. mieszk., 1,4 mln mieszk. w zespole miejskim; gł. miasta: San Pedro Sula, La Ceiba, El Progreso, Choluteca; j. urzędowy: hiszpański, nadto w użyciu angielski, dialekty indiańskie; jednostka monetarna: 1 lempira = 100 centavos; PKB na 1 mieszk. 2500 dol. (2002).

LUDNOŚĆ. Narodowości: 89,9% Metysi, 6,7% Indianie (gł. Maja), Murzyni, Mulaci, zambo (mieszańcy murzyńsko-indiańscy), biali; gęstość zaludn. 58 osób/km2; w miastach zamieszkuje 45% ludn.; przeciętna dł. życia: mężczyźni - 63 lata, kobiety - 68 lat; wyznania: katolicy 85%, protestanci 10%, bahai 3%.

USTRÓJ: republika prezydencka na podstawie konstytucji z 1982, modyfikowanej 1999; parlament jednoizbowy (Zgromadzenie Narodowe - 128 czł.), kadencja 4-letnia; głowa państwa wybierana w wyborach bezpośrednich na 4 lata (bez prawa reelekcji); system wladzy wielopartyjny (dominacja 2 partii); kraj dzieli się pod względem adm. na 18 departamentów i 1 dystrykt federalny.

WARUNKI NATURALNE. Teren górzysty, porozcinany dolinami rzek i zapadliskami na wiele masywów i pasm; ok. 4/5 pow. zajmują Kordyliery; najw. szczyt Las Minas (2 865 m); w płd. części pasma wulkaniczne; wzdłuż wybrzeża M. Karaibskiego nizina o dobrze rozwiniętej linii brzegowej, urozmaiconej lagunami, miejscami błotnista; nizina także nad zat. Fonseca; klimat na płn. równikowy wilgotny, na płd. podrównikowy wilgotny; roczna suma opadów na wybrzeżu M. Karaibskiego 2000-5000 mm, we wnętrzu kraju i nad zat. Fonseca 1000-1500 mm; pora deszczowa od maja do października; średnia temp. roczna 25 - 28C; w obszarach górskich klimat strefowy; sieć rzeczna dobrze rozwinięta, gł. rz. Patuca, Ulúa, Aguán, Sico, Choluteca; najw. jez. Yojoa (śródgórskie); lasy pokrywają 30,5% powierzchni.

GOSPODARKA. Jeden z uboższych krajów Ameryki; 27% analfabetów, blisko połowa ludności głoduje; ziemia w znacznym procencie w rękach obszarników i kapitału zagr.; dodatkowe problemy żywieniowe spowodowane przestawieniem gosp. rolnej z produkcji na użytek własny na uprawy eksportowe; zatrudnienie w przemyśle 21,4%, w rolnictwie 46,1%; gł. uprawy: banany (III miejsce w Ameryce Łac., ponad 40% wartości eksportu), ananasy, drzewa cytrusowe, kawa, trzcina cukrowa, palma kokosowa, kukurydza, sorgo, ziemniaki, bataty, ryż, maniok, bawełna; rozwinięte hodowla bydła i rybołówstwo; eksploatacja lasów; przem. wydobywczy rud cynku, srebra i złota; nadto spożywczy, drzewny, skórzano-obuwniczy, odzieżowy (wyrób kapeluszy panama), włókienniczy; rafineria ropy naftowej, cementownia; sieć komunikacyjna słabo rozwinięta.

HISTORIA. Terytorium zamieszkane pierwotnie przez Majów (po których pozostały ruiny wspaniałych budowli w m. Copán), a następnie przez Azteków; od 1523 systematyczny podbój przez Hiszpanów; 1539 H. został włączony do generalnej kapitanii Gwatemali; 1821-23 proklamowanie niepodległości, utworzenie krótkotrwałej Federacji Ameryki Środk.; pierwsza konstytucja 1839; długotrwałe spory o granice z Gwatemalą i Nikaraguą zakończone 1907 konferencją w Waszyngtonie; 1912-33 obecność wojsk USA (co miało gwarantować spłatę długów); częste zmiany gabinetów, przewroty wojsk., znaczący wpływ amer. koncernu United Fruit Company; 1969-71 wojna z Salwadorem (tzw. wojna futbolowa); 1972 ograniczona reforma rolna, początek modernizacji gospodarki, zmiany przerwane 1978 kolejnym przewrotem wojsk. płk. P. Paz Garcii; 1982 przywrócenie rządów cywilnych pod kontrolą wojska, pomoc finansowa USA w zamian za zgodę na stacjonowanie nikaraguańskich contras; w latach 90. wzrost napięć społ., wysoki poziom korupcji, nędza; jest to jeden z najbiedniejszych krajów na półkuli zachodniej, którego wzrost gospodarczy został dodatkowo zahamowany w 1998, kiedy to kraj został zniszczony przez huragan Mitch (ponad 5 tys. ofiar śmiertelnych, 70% upraw zniszczonych, straty wyceniane na ponad 2 mld dol.); 2003 Honduras wysłał żołnierzy do Iraku, oraz podpisał układ o wolnym handlu z USA (razem z Nikaraguą, Gwatemalą i Salwadorem); XI 2005 wybory prezydenckie wygrał Manuel Zelaya Rosales z Partii Liberalnej (urząd objął w I 2006; 2009 obalony przez wojsko); państwo członkowskie ONZ, OPA, SELA, WTO.

Powiązane hasła:

CEIBA, LA, MOTAGUA, AMERYKA CENTRALNA, HONDURASKA ZATOKA, SYSTEM INTEGRACJI GOSPODARCZEJ AMERYKI ŚRODKOWEJ, FEDERACJA AMERYKI ŚRODKOWEJ, FONSECA, MAJA JĘZYKI, WILSON, PUERTO CORTÉS

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama