Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna (KRL-D), Dzoson Mindzudzuyi Inmin Konghwaguk
LUDNOŚĆ wyłącznie koreańska; gęstość zaludnienia 212 osób/km2; w miastach zamieszkuje 60% ludności; przeciętna dł. życia: mężczyźni - 60 lat, kobiety - 66 lat; religie: 67,9% bezwyznaniowi, 15,6% religie ludowe, 13,9% chondogyo, 1,7% buddyści.
USTRÓJ skrajnie totalitarny, monopartyjny; formalnie republika ludowo-demokratyczna; na podstawie konstytucji z 1972 (nowelizacja 1998) naczelnym organem władzy pozostaje Najwyższe Zgromadzenie Ludowe (687 czł. wybieranych w wyborach powszechnych na 5 lat); z zasady sto procent miejsc dla Bloku Narodowego opanowanego przez komunistyczną Partię Pracy Korei; powszechne prawo wyborcze przyznane osobom powyżej 17 roku życia; między sesjami parlamentu działa kilkunastoosobowe Prezydium, z przewodniczącym Zgromadzenia na czele; władzę wykonawczą sprawuje Centralny Komitet Ludowy; głowę państwa, piastującą równocześnie stanowisko przew. Narodowej Komisji Obrony, powołuje Najw. Zgromadzenie Ludowe; kraj dzieli się na 9 prowincji i 4 okręgi miejskie (Phenian, Kesong, Czhongdżin, Hamhyng).
WARUNKI NATURALNE - Korea.
GOSPODARKA. Kraj przemysłowo-rolniczy, hermetycznie izolowany od kontaktów zagranicznych; dane gospodarcze podawane przez rząd mogą być niewiarygodne, obarczone "propagandą sukcesu"; 30% PKB wytwarzane jest w rolnictwie, 34% w przemyśle, pozostałe 36% w usługach; rozwinięte hutnictwo żelaza i metali nieżelaznych, przem. maszynowy, chemiczny, drzewny, elektrotechniczny, włókienniczy, spożywczy; wydobycie węgla kam., rud żelaza, cynku, ołowiu, miedzi, wolframu, molibdenu, magnezytów, niklu, uranu, grafitu, złota i srebra; blisko 50% gruntów ornych nawadnianych sztucznie; uprawa ryżu, prosa, kukurydzy, sorga, soi, batatów, manioku, warzyw i owoców, bawełny, lnu, tytoniu, chmielu, żeń-szenia; hodowla bydła, trzody chlewnej, jedwabników; rybołówstwo; od 1994 w Korei problemy z żywnością, wynikające głównie z niewydolności systemu centralnego planowania, kolektywnego rolnictwa, braku ziemi uprawnej, sprzętu rolniczego i paliwa, klęsce głodu zapobiega pomoc zagraniczna (państw i organizacji międzynarodowych); dobra sieć kolejowa, słaba drogowa; 28 szkół wyższych.
HISTORIA. Od zakończenia wojny koreańskiej (1953) kraj realizujący w gospodarce ortodoksyjne wskazania marksizmu w jego stalinowskiej odmianie, rządzony dyktatorsko, władza oparta o kult wodza (1948-94 Kim Ir Sen, następnie jego syn - formalnie od 1997 - Kim Dzong Il; 2010 następcą ogłoszono jego najmłodszego syna, Kim Dżong Una); wg Amnesty International dziesiątki tysięcy przeciwników politycznych jest więzionych, na wielu wykonano wyroki śmierci; znaczny procent produktu narodowego przeznaczany na zbrojenia (1,2 mln żołnierzy pod bronią); handel zagraniczny ograniczony do Chin, Rosji i Japonii; według CIA Korea Płn. posiada broń chemiczną i bakteriologiczną, być może jądrową (konsekwentnie odmawia poddania się kontroli Międzynar. Agencji Energii Atomowej - IAEA); po upadku ZSRR pogrążona w ostrej zapaści gospodarczej, wskutek drastycznego spadku eksportu; ograniczone nadzieje na liberalizację systemu i ewentualne rokowania zjednoczeniowe zaczęły się krystalizować dopiero po spotkaniu prezydentów obu Korei (2000); ale od tego czasu nie zrobiono na tej drodze żadnego kolejnego kroku; po zamachu na wieże WTC w Nowym Jorku (IX 2001) Stany Zjednoczone zaliczyły K. do tzw. państw łotrowskich, wspierających terroryzm i prowadzących zbrojenia nuklearne; 2004 nieoczekiwanie reżim Kim Dzong Ila potwierdził posiadanie broni atomowej i uwarunkował wstrzymanie dalszej rozbudowy swego potencjału od otrzymania pomocy energetycznej i żywnościowej (w obliczu kolejnej klęski głodu); IX 2005 w zamian za przywrócenie pomocy zagranicznej i gwarancje bezpieczeństwa Korea zgodziła się rozbroić nuklearnie, ale w IX 2006 ogłosiła przeprowadzenie podziemnej próby nuklearnej (ze wzgl. na niewielką, subkilotonową, moc eksplozji nie jest pewne, czy była to bomba atomowa, czy raczej urządzenie zdolne do przeprowadzenia reakcji jądrowej, lecz zbyt duże do przenoszenia i wykorzystania jako broń) - w odpowiedzi Rada Bezpieczeństwa ONZ podjęła decyzję o nałożeniu na kraj ograniczonych sankcji (zakaz sprzedaży K. materiałów potrzebnych do prac nad bronią jądrową, zamrożenie rachunków bankowych firm związanych z koreańskim programem zbrojeniowym); II 2007 obie Koree, USA, Rosja, Japonia i Chiny podpisały porozumienie, w którym w zamian za pomoc gospodarczą Korea Północna zobowiązała się zamknąć swój największy reaktor jądrowy (umowa nie poruszała w ogóle kwestii koreańskiego programu zbrojeniowego); 2009 Korea dokonała nieudanej próby umieszczenia na orbicie sztucznego satelity, co wzbudziło protesty zwł. w Japonii, zagrożonej ewentualnym koreańskim atakiem rakietowym; V 2009 Korea ogłosiła przeprowadzenie kolejnej próby nuklearnej (ponownie nie do końca potwierdzonej przez wywiad USA) i dokonała wytrzeleń rakiet o zasiegu ok. 150 km; wobec międzynarodowych protestów (w tym południowokoreańskich) Pjongjan uznał za nieważny rozejm z Południem zawarty w 1953 r.; obserwatorzy uważają, że koreańskie działania są kolejna próbą wymuszenia pomocy gospodarczej. 2011 śmierć Kim Dzong Ila, następcą został ogłoszony jego najmłodszy syn, Kim Dżong Un.
PEKTU-SAN, JALU-CIANG, HIESAN, KECZHON, DZOSON MINDZUDZUYI INMIN KONGHWAGUK, KANGGIE, WONSAN, KIM IR SEN, KESONG, MUSAN- Korea Północna, (Koreańska Republika...
- KOREA, Dzoson
- KOREA POŁUDNIOWA, Republika Korei, Tehan...