Reklama

ZIELONEGO PRZYLĄDKA REPUBLIKA

ang. Cape Verde

Reklama

państwo na Wyspach Zielonego Przylądka, u zach. wybrzeży Afryki, na O. Atlantyckim; pow. 4033 km2, obejmuje 10 wysp większych (w tym 9 zamieszkanych: So Tiago, Santo Anto, Boa Vista, Fogo, Maio, So Nicolau, Brava, So Vicente, Sal) i 5 mniejszych (nie zamieszkałych); 463 tys. mieszk. (2004); gł. miasta: Praja (stol. - na w. Sao Tiago, 101 tys. mieszk.) i Mindelo (na w. Sao Vicente); j. urzędowy portugalski, w powszechnym użyciu kreolski; jednostka monetarna: 1 escudo Z.P. = 100 centavos; PKB na 1 mieszk. 1400 dol. (2002).

LUDNOŚĆ. Skład etniczny: 71% Mulaci, 28% Murzyni (Bantu), 1% biali; nadto 600 tys. obywateli R.Z.P. na emigracji, gł. w USA, Holandii, Włoszech i Angoli; gęstość zaludnienia 115 osób/km2; przeciętna dł. życia: mężczyźni - 63 lata, kobiety - 67 lat; b. wysoki przyrost naturalny; 33% analfabetów; wyznania: 93% katolicy, nadto protestanci, animiści, inni.

USTRÓJ. Republika od 1975; parlament 1-izbowy (Zgromadzenie Ludowe), 79 czł. wybieranych co 5 lat; głową państwa prezydent, powoływany w wyborach powszechnych, kadencja 5-letnia; system rządów wielopartyjny; kraj dzieli się na 15 okręgów.

WARUNKI NATURALNE. Ukształtowanie pow. wyżynno-górskie (najw. szczyt Canon 2829 m na w. Fogo); klimat podrównikowy suchy, średni roczny opad 200-250 mm (opady gł. VIII-X); stałe wiatry płn. i płn.-wsch.; średnia temp. miesięczna 22-27C; roślinność pustynna i półpustynna.

GOSPODARKA. Kraj rozwijający się, mocno wspomagany pomocą z zagranicy, ustabilizowany politycznie; gł. problemem brak wody pitnej; podstawą utrzymania ludności rolnictwo (zatrudnia 44% ludności zawodowo czynnej), usługi (ważny punkt tranzytowy komunikacji morskiej i lotniczej); spore znaczenie wpływów od obywateli Z.P. pracujących za granicą; uprawa bananów (36% wartości eksportu), kukurydzy, roślin strączkowych, manioku, batatów, palmy kokosowej, kawy, trzciny cukrowej, tytoniu; zbiory narażone na plagę szarańczy i susze; pasterska hodowla bydła; rolnictwo zaspokaja w 10% potrzeby żywnościowe, jego rozwój nieopłacalny ze względu na brak wody; rozwinięte rybołówstwo, 54% wartości eksportu (połów tuńczyka, skorupiaków, langusty, korali); gł. porty morskie: Mindelo (zaopatruje w paliwo statki transoceaniczne) i Praia; na w. Sal międzynar. port lotniczy Amilcal Cabral, pełniący rolę węzła komunikacyjnego między Afryką a Ameryką Łac.; przem. spoż. (rybny, cukrowniczy, olejarski, spirytusowy), cementownia, odsalarnia wody morskiej; planowany rozwój przem. lekkiego i przetwórstwa ryb.

HISTORIA. Wyspy - przed przybyciem Europejczyków - bezludne, odkryte przez Portugalczyków (1456 do So Tiago dotarł A. Ca’da Mósto, 1460 Diego Gomes odkrył Maio), zasiedlone gł. przy pomocy sprowadzanych z Afryki (zwł. z Senegalu) niewolników; od XVI w. rozwój gospodarczy, gł. dzięki handlowi niewolnikami wysyłanymi do Ameryki Płd. (do Ribeira Grande musiały zawijać wszystkie statki handlujące żywym towarem, by uiścić opłaty celne); nadto do uruchomienia Kanału Sueskiego gł. punkt tranzytowy na trasie do Indii; administracyjnie początkowo część Gwinei Portugalskiej, od 1879 odrębna kolonia; od 1951 prowincja zamorska Portugalii, po 1974 (rewolucja "czerwonych goździków") uzyskała wspólnie z Gwineą Bissau prawo do samostanowienia, od 1975 samodzielna republika, od 1976 czł. ONZ; 1992 uchwalono nową konstytucję, umacniającą system wielopartyjny.

Powiązane hasła:

ZIELONEGO PRZYLĄDKA WYSPY, Cape Verde, REPUBLIKA ZIELONEGO PRZYLĄDKA, PRAIA, SO TIAGO

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama