Nowy Ład
określenie użyte po raz pierwszy 1932 przez kandydata na prezydenta USA, F.D. Roosevelta w kampanii wyborczej; przyjęło się na oznaczenie programu reform gospodarczych i społ. realizowanych przez rząd celem zwalczenia skutków wielkiego kryzysu 1929-33 w USA; podstawowym założeniem programu N.D., przygotowanego przez ekonomistów (G. Tugwell, A.A. Berle jr., G.C. Means) skupionych wokół F.D. Roosevelta było odejście od zasad liberalizmu gosp. i aktywna polityka państwa mająca doprowadzić do ożywienia gosp. (poprzez interwencyjną politykę pieniężną i inwestycje państwowe) oraz złagodzenie społ. skutków kryzysu; na podstawie ustawy o poprawie koniunktury krajowej rząd prowadził negocjacje z poszczególnymi gałęziami przemysłu, ustalał kodeksy, na których podstawie przedsiębiorcy godzili się na ingerencję w zbiorowe umowy o pracę; w oparciu o te uzgodnienia działały powołane do życia instytucje rządowe (pierwsze tego typu w historii USA): Public Work Administration kierowała robotami publicznymi, National Recovery Administration kontrolowała realizację programu społecznego (warunki i długość dnia pracy, płace minimalne, zapomogi itp.), Agricultural Adjustment Administration udzielała pomocy farmerom (oni bowiem najmocniej odczuli kryzys) przez ustalenie minimalnych cen produktów rolnych, przyznawanie kredytów, skup i magazynowanie nadwyżek. N.D. dzięki stworzeniu podstawowej osłony socjalnej (minimum płac, renty starcze i inwalidzkie, ubezpieczenia dla bezrobotnych) oraz realizacji programu robót publicznych, przyczynił się do ożywienia gosp. USA i poprawy sytuacji biednych grup społeczeństwa amer., ograniczając jednak przy tym swobodę działania przedsiębiorstw prywatnych, co spotkało się z ostrym protestem republikanów. N.D. uznawany jest za pierwszy kompleksowy program interwencyjny realizowany w rozwiniętym kraju kapitalistycznym.
- New Deal, (ang. nowy ład, nowe...
- Roosevelt Franklin Delano, (1882-45)
- Roosevelt Franklin Delano, (1882-1945)