(1551-89)
syn Henryka II, ostatni z dynastii Walezjuszów; 1573-74 król Polski, od 1574 król Francji, 1567 gen. namiestnik królestwa, współinicjator nocy św. Bartłomieja; na króla Polski koronowany dopiero po podpisaniu artykułów henrykowskich i tzw. pacta conventa ograniczających jego władzę; z tronu pol. zrezygnował, nie potrafiąc zrozumieć sytuacji kraju ani jego struktury politycznej, źle wybierał także doradców (Zborowscy) i niewłaściwie lokował swoje sojusze wewnętrzne; uciekł z Polski potajemnie na wieść o śmierci brata, Karola IX, i objął tron francuski. Faktyczne rządy sprawowała za niego matka, Katarzyna Medycejska; panowanie H.W. zbiegło się z nasileniem wojen religijnych we Francji; zagrożony przez intrygi Gwizjuszy wszedł w porozumienie z hugonotami, wyznaczając swoim następcą Henryka, króla Nawarry (późniejszego Henryka IV); 1588 zwolennicy Ligi Katolickiej opanowali Paryż, zmuszając króla do opuszczenia miasta; H.W. rozkazał zamordować przywódcę Ligi, Henryka Gwizjusza, co wywołało gwałtowną reakcję katolików; zasztyletowany przez mnicha J. Clémenta.
HENRYK IV, DZIAŁYŃSKI Jan, WALEZJUSZE, OPALIŃSKI, JAKUB POLAK, GWIZJUSZE, KATARZYNA MEDYCEJSKA, FRANCISZEK II, PACTA CONVENTA, ZAMOYSKI
- Henryk Walezy, (1551-89)
- HENRYK, Pochodzenia stragogermańskiego,...
- GROBY KRÓLEWSKIE, w w znajdują się...