(1677-1766)
król Polski, książę Lotaryngii; odebrał staranne wychowanie domowe, uzupełnione podróżą po krajach europejskich (1695 – 96); 1703 stanął na czele skonfederowanej w Środzie szlachty wielkopolskiej, a następnie konfederacji warszawskiej; 1704 od króla Szwecji, Karola XII uzyskał poparcie wystarczające do wyboru na króla Rzeczypospolitej (koronowany 4 X 1705 w Warszawie), ale jego władza rozciągała się tam, gdzie kontrolę sprawowało wojsko szwedzkie. Po klęsce zadanej Szwedom przez Rosję pod Połtawą (1709), opuszczony przez większość zwolenników, uszedł za granicę, gdzie borykał się z ciągłymi trudnościami finansowymi; nagłą odmianę losu przyniosło małżeństwo jego córki Marii z królem Francji Ludwikiem XV (1725). Po zgonie Augusta II przybył do Warszawy, gdzie 12 XI 1733 r. został wybrany na króla. Na skutek niesnasek i słabości militarnej własnego obozu musiał przed wojskami saskimi i rosyjskimi walczącymi po stronie Augusta III uchodzić do Gdańska (1734). Po rozbiciu broniącej go konfederacji dzikowskiej i wycofaniu się Francji, 1736 podpisał akt abdykacji. Od zięcia dostał w zarząd Lotaryngię, gdzie zasłynął jako doskonały gospodarz, mecenas uczonych, filozofów, literatów i artystów. Odznaczył się także jako reformator Akademii Rycerskiej i twórca Akademii Nauk w Nancy. Na jego dworze w Luneville znajdowali opiekę liczni przybysze z Polski. Autor traktatu otwierającego dyskusję nad ustrojem Polski pt. Głos wolny wolność ubezpieczający (1749, na karcie tytułowej data 1733), a także prac: Rady Stanisława króla dane Marii córce, królowej francuskiej w czasie jej zamęścia, Nowa ustawa życia, Memoriał o utrwaleniu pokoju powszechnego, Rozmowa Europejczyka z wyspiarzem z królestwa Dumocala.
LESZCZYŃSKI, NANCY, FRANCISZEK I, CZARTORYSKI Kazimierz, WOLNOMULARSTWO W POLSCE, WIŚNIOWIECKI, SOLIGNAC, MAZEPA, AUGUST III, LUNÉVILLE
- Stanisław Leszczyński, (1677-1766)
- Leszczyński Stanisław, (1677-1766)
- LESZCZYŃSKI, Stanisław