Reklama

KAROL XII

(1682-1718)

król Szwecji od 1697, syn Karola XI; ze względu na nieufność szlachecko-mieszczańskiego sejmu do sprawowanej przez arystokratów regencji mimo niepełnoletności otrzymał pełnię władzy; pozorna niedojrzałość króla wzbudziła w krajach sąsiednich nadzieje na przełamanie dominacji Szwecji w basenie M. Bałtyckiego; 1699 król polski August II zawiązał z Rosją i Danią koalicję, która rozpoczęła wojnę północną (1700-21). Młody K. okazał się jednak wybitnym wodzem i po natychmiastowym przejściu do kontrofensywy zmusił Danię do zawarcia pokoju w Travendal, 1700 pokonał wielokrotnie silniejszą armię rosyjską pod Narwą, 1701 zajął Inflanty i Litwę, pobił wojska Augusta II pod Kliszowem i opanował 1702 większość ziem polskich, 1704 przeprowadził detronizację Augusta II i elekcję S. Leszczyńskiego, zaatakował Saksonię, także i tam zmuszając Augusta do abdykacji (traktat w Altranstädt, 1706). Zagrożony nad Bałtykiem przez cara Piotra I Wielkiego, wyruszył na czele gł. sił szwedzkich w stepy ukraińskie, gdzie 1709 poniósł całkowitą klęskę pod Połtawą; schronił się w Turcji, gdzie przebywał do 1714, po powrocie do Szwecji, mimo trudnej sytuacji wewn., rozpoczął przygotowania do dalszej walki; gdy nie powiódł się desant w Danii, K. rozpoczął rokowania pokojowe z Rosją, a równocześnie skierował wojska do Norwegii; zginął podczas oblężenia granicznej twierdzy Fredrikshald (obecnie Halden); jego umiejętności jako polityka nie dorównały talentom wojskowym; rządy po nim objęła jego siostra Ulryka Eleonora.

Reklama

Powiązane hasła:

POŁTAWA, PÓŁNOCNA WOJNA 1700-21, SAPIEHA, MAZEPA, HORN, PONIATOWSKI, STANISŁAW LESZCZYŃSKI, HEIDENSTAM, HJÄRNE, SOBIESKI

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama