(1595-1648)
syn Zygmunta III Wazy i Anny Austriaczki, król polski od 1632, tytularny król szwedzki, 1610 wybrany carem moskiewskim (jednak dwukrotne wyprawy po koronę 1612 i 1617-18 nie przyniosły rezultatu); 1632-34 prowadził wojnę z Rosją zakończoną pokojem w Polanowie, na mocy którego zrzekł się pretensji do tronu moskiewskiego, w zamian za co Moskwa zrezygnowała z praw do Inflant; jednocześnie odparł najazd Tatarów pod Kamieńcem Podolskim i odnowił pokój z Turcją; 1635 pod naciskiem magnaterii i szlachty zrezygnował z planów wojny ze Szwecją (choć w ramach przygotowań rozbudował flotę i wzniósł twierdzę we Władysławowie), zawierając z nią rozejm w Sztumskiej Wsi; pod naciskiem dyplomacji habsburskiej planował wojnę z Turcją w celu odzyskania Konstantynopola, jednak ogłoszone na sejmie 1646 projekty nie zyskały akceptacji magnatów i większości szlachty; 1647 zawarł z Rosją porozumienie w celu wspólnego zwalczania Tatarów; panowanie W. to okres rozwoju gosp., rozkwitu kult. (m.in. zbudował na zamku w Warszawie teatr i utrzymywał operę) i względnej tolerancji religijnej (mimo likwidacji ariańskiej Akademii Rakowskiej).
JARZĘBSKI, WEJHEROWIE, KAZANOWSKI, SZTUMSKA WIEŚ, POLANOWO, ORDERY I ODZNACZENIA W POLSCE, POLSKA. HISTORIA. PANOWANIE ZYGMUNTA III WAZY, HEWEL, PACTA CONVENTA, OSSOLIŃSKI
- Władysław IV Waza, (1595-1648)
- WŁADYSŁAW, Pochodzenia starosłowiańskiego,...
- WAZOWIE, Vasa