Reklama

ORDERY I ODZNACZENIA W POLSCE

obowiązujący w Polsce przez stulecia pozór równości szlacheckiej nie dopuszczał różnicowania poprzez nadawanie orderów lub tytułów arystokratycznych; pierwsza poważna próba wprowadzenia w Polsce orderu, podjęta przez Władysława IV Wazę (zatwierdzony już przez papieża Order Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny) skończyła się fiaskiem na skutek silnego oporu szlachty; 1705 August II ustanowił pierwszy polski Order Orła Białego (z przerwami przyznawany do dziś); Stanisław August Poniatowski ustanowił 1765 Order Św. Stanisława (oba były przeznaczone tylko dla szlachty, lecz za mniejsze zasługi) i 1792 Virtuti Militari (za zasługi wojenne); 1794 Kościuszko zasłużonym żołnierzom insurekcji przyznawał złote obrączki z dewizą "Ojczyzna obrońcy swemu" (nr 1 otrzymał gen. J.H. Dąbrowski za obronę Warszawy); w Księstwie W-wskim i Królestwie Pol. utrzymano ordery przedrozbiorowe, wprowadzono też "Medal za uratowanie ginących" w pożarze czy topieli; w II Rzeczypospolitej 1919 wskrzeszono order Virtuti Militari, a 1921 - Orła Białego, ustanawiając w tym samym roku Order Odrodzenia Polski (Polonia Restituta); 1920 wprowadzono za męstwo na polu walki Krzyż Walecznych, a 1923 Krzyż Zasługi za "czyny nie leżące w zakresie obowiązków"; po 1944 obowiązywały nadal ordery: Odrodzenia Polski i Virtuti Militari oraz Krzyże Walecznych i Zasługi; ponadto wprowadzono szereg medali za zasługi wojenne (np. Krzyż Partyzancki, medal "Za Warszawę 1939-45"); 1949 wprowadzono jako najwyższe odznaczenie Order Budowniczych Polski Ludowej, a także Order Sztandaru Pracy; w okresie PRL wartość odznaczeń była deprecjonowana zbyt częstym ich nadawaniem (np. Order Odrodzenia Polski przyznano do 1939 11 tys. osobom, a po 1944 - 670 tys.); 1992 Sejm za najw. polskie odznaczenie uznał restytuowany Order Orła Białego, a następnie: Virtuti Militari, Polonia Restituta i Order Zasługi; ponadto do odznaczeń państwowych zaliczono Krzyż Zasługi, Medal za Ofiarność i Odwagę i Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie; ordery i odznaczenia państwowe przyznaje w Polsce prezydent.

Reklama

Powiązane hasła:

SŁOŃCA WSCHODZĄCEGO ORDER, ŚLĄSKI KRZYŻ POWSTAŃCZY, BARETKA, ORŁA BIAŁEGO ORDER

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama