nauka zajmująca się badaniem kultury i sztuki staroż. Egiptu od czasów najdawniejszych do podbojów arabskich (641); obejmuje tereny nad Nilem, w płn. Sudanie, część Syrii i Libii; początek a.E. dały wyprawy Napoleona (1798), któremu towarzyszyło 150 uczonych, wydanie w 1802 dzieła D. Denona o jego podróży do Egiptu oraz dzieła Description de l'Égypte (od 1809); 1822 odczytanie hieroglifów z kamienia z Rosety przez J.F. Champolliona pozwoliło na poznanie zabytków piśmiennictwa i poszerzenie wiedzy na temat historii starożytnego Egiptu; 1828-29 i 1842-45 zinwentaryzowano zabytki architektury i sztuki egipskiej (J.F. Champollion, I. Rosellini, K.R. Lepsius); w związku z wywozem zabytków, jak również handlem dziełami sztuki, od 1850 wprowadzano kolejno ustawy ograniczające wywóz i regulujące działalność ekspedycji naukowych; w Bulak w Kairze powstało muzeum sztuki egipskiej i powołano ekipy konserwatorskie; od 2. poł. XIX w. prowadzone są systematyczne badania archeologiczne, ustalające na podstawie zabytków dane dotyczące kultury, stosunków społ. i ekon., osadnictwa itp. (wykopaliska w rejonie Dejr el-Bahari, Tell el-Amarna, odkrycie i zbadanie grobu Tutanchamona prace terenowe prowadzone są przez europejskie i amerykańskie uniwersytety, towarzystwa naukowe, instytuty, fundacje, muzea; udział polskich uczonych w a.E. przed I woj. świat. ograniczał się do uczestnictwa w obcych ekspedycjach badawczych (T. Smoleński, P. Łada-Bieńkowski, K. Hadaczek, T. Wałek-Czernecki); od 1937 w Tell Atrib samodzielne prace polskich ekip archeol. pod kierunkiem prof. K. Michałowskiego, kontynuowane po 1957; pol. specjaliści uczestniczyli w akcji UNESCO ratowania przed zatopieniem wodami Nilu zabytków nubijskich z Tafy, Dabod, Abu Simbel; od 1960 badania w Aleksandrii, od 1961 w Dejr el-Bahari, 1961-64 w Farras i Dongoli.
- archeologia, poświęcić się archeologii...
- DZIERŻYKRAY-ROGALSKI Tadeusz, (1918-98)
- HELIOPOLIS, ^Misr al-Dżadida^Dżadida,Al-^...