polski młodzieżowy ruch społeczno-wychowawczy, zapoczątkowany ok. 1910 przez A. Małkowskiego; zakładany z myślą o konspiracyjnym przygotowaniu kadr dla wojska polskiego; wzorowany częściowo na skautingu, a częściowo na oddziałach młodzieży Henryka Jordana i organizacji gimnastycznej ; pierwsze drużyny powstały we Lwowie; w zaborze austriackim h. miało charakter legalny, w pruskim i rosyjskim półlegalny; w 1913 w Birmingham na zlocie skautów brytyjskich wystąpiła po raz pierwszy 53-osobowa delegacja polska ze wszystkich trzech zaborów pod biało-czerwonym sztandarem; w 1918 organizacje harcerskie liczyły ok. 24 tys. harcerzy i 9 tys. harcerek; 1918 powołano Związek Harcerstwa Polskiego, który zdobył w okresie międzywojennym dużą popularność (w światowym skautingu trzecia co do liczebności organizacja, po USA i W. Brytanii: 1939 ZHP liczył 130 tys. chłopców i 71 tys. dziewcząt); mimo zadeklarowanej statutowo neutralności ZHP w okresie międzywojennym stanowiło teren walk politycznych o wpływy między zwolennikami J. Piłsudskiego a Endecją; 1930 rozwój organizacji zuchów, a także drużyn specjalnych, np. szybowników, krótkofalowców, żeglarzy; do działaczy, którzy odegrali znaczącą rolę w tym okresie, należeli: M. Grażyński, Al. Kamiński, J. Falkowska, A. Olbromski; podczas okupacji struktura konspiracyjna Szare Szeregi i Organizacja Harcerek, podporządkowane AK, przywódca Florian Marciniak; znaczący udział w ruchu oporu oraz w powstaniu warszawskim; w okresie stalinizmu 1950-56 działalność zawieszona, wznowiona po przełomie październikowym; najliczebniejsza organizacja młodzieżowa w okresie PRL, o klarownym, metodycznie spójnym programie wychowawczym, na miarę możliwości apolitycznym; po transformacji systemowej 1989 pojawiły się w ZHP tendencje rozłamowe.
- harcerstwo, wstąpić do harcerstwa,...
- HARCERSTWO, miesięcznik wydawany...
- CZERWONE HARCERSTWO TOWARZYSTWA UNIWERSYTETU ROBOTNICZEGO, socjalistyczna organizacja...