HARFA

arpa, staropol. ^arfa^^

instrument muzyczny z grupy chordofonów szarpanych w kształcie wysokiego trójkąta wspartego na wierzchołku; jeden bok stanowi szerokie, rozszerzające się ku dołowi pudło rezonansowe; w czasie gry oparte jest o ramię muzyka; z pudła wychodzi 46 strun (najdłuższe są w oplocie stalowym lub ze stopu miedzi); w górnej części ramy nawinięte są one na kołki; struny h. stroi się w tonacji Ces-dur. W podstawie instrumentu znajduje się 7 pedałów (4 dla prawej, 3 dla lewej nogi); każdy z nich umożliwia mechaniczne przestrojenie strun jednoimiennych w każdej oktawie: poprzez wciśnięcie pedału do pierwszego wcięcia przestraja się struny o półton do góry, wciśnięcie pedału do drugiego wcięcia powoduje przestrojenie o cały ton do góry; pedały można wciskać pojedynczo lub wszystkie jednocześnie. Do gry używa się ośmiu palców obu rąk; zakres brzmienia h. obejmuje chromatyczną skalę od Ces₁ do ges⁴; brzmienie instrumentu jest miękkie, delikatne, niezbyt donośne; charakterystyczny jest efekt glissanda; h. spotyka się w orkiestrze symfonicznej na ogół jako instrument akompaniujący, rzadziej koncertujący; jej rola polega na wzbogaceniu kolorystyki brzmienia zespołu. H. jest jednym z najstarszych instrumentów muzycznych i była znana w Azji Mniejszej już 5000 p.n.e.; w średniowieczu była strojona diatonicznie i pozbawiona pedałów, które wprowadził 1720 G. Hochbrucker, a udoskonalił S. Erard; h. chromatyczna pojawiła się w XVII w.; do orkiestry wprowadzili ją po raz pierwszy G.F. Händel i Ch.W. Gluck; szersze zastosowanie znalazła jednak dopiero dzięki kompozycjom H. Berlioza i R. Wagnera.

ÉRARD Sbastien, KAUKASKICH NARODÓW MUZYKA, ARPA, PORADOWSKI, EGIPTU STAROŻYTNEGO MUZYKA, ARFA, ZABALETA, EMPIRE, AFRYKAŃSKA MUZYKA, KAUKASKICH NARODÓW MUZYKA

• harfa, utwory na harfę, zagrać...
• HARFA, nazwa kilku pol. chórów...
• harfa interpolacyjna, przyrząd ułatwiający...