styl cesarstwa
późna faza klasycyzmu, styl panujący we Francji 1800-15, związany z panowaniem Napoleona I. Najpełniejsze odbicie znalazł w architekturze, dekoracji wnętrz i meblarstwie; cechowały go monumentalizm, surowość form, ścisła symetria, większe niż w poprzednich stylach wpływy sztuki antycznej (greckiej, rzymskiej, a także egipskiej - w związku z wyprawą Napoleona do Egiptu), bogactwo ornamentyki, liczne przedstawienia figuralne, symbole, atrybuty władzy. Dla ukształtowania się form e. zasadnicze znaczenie miała twórczość P.F. Fontaine'a i Ch. Perciera, projektantów przebudowy i dekoracji wnętrz pałaców w Malmaison, Compigne, Luwrze, Wersalu, Tuileries, Fontainebleau i Saint-Cloud. Architekci ci wydali wspólnie Recueil de décorations intérieures, stanowiący rodzaj wzornika dla innych projektantów. W architekturze obowiązywała zwartość i surowość brył budynku, starano się wiernie naśladować typy starożytnych świątyń: kośc. La Madeleine w Paryżu (proj. P.A. Vignon), giełda paryska A.Th. Brongniart), łuki triumfalne na Place du Carrousel (P.F. Fontaine) i na Place de L'Étoile, ob. Place de Gaulle (J.F. Chalgrin). Wnętrza empirowe utrzymane były w jasnych kolorach, ściany miały regularne podziały na pola, zdobione były obiciami z tkanin, sztukateriami, malowidłami naśladującymi mal. antyczne, zwł. pompejańskie; sufity zdobiono stiukami; posadzki marmurowe lub drewniane posiadały geometryczne wzory; we wnętrzach liczne kominki, lustra i draperie. W ornamentach, płaskorzeźbach, stiukach - skrzydlate postacie bóstw i geniuszów, chimery, lwy, sfinksy, orły, łabędzie, pszczoły, wieńce laurowe i dębowe, liry i harfy, trofea wojenne, girlandy z kwiatów i owoców, rogi obfitości, wazy, medaliony, częste były monogramy "N", także orły rzymskich legionów i rzymskie rózgi liktorskie. Meble wykonywano przeważnie z mahoniu i zdobiono okuciami ze złoconego brązu, z ornamentami o wymienionych motywach; przeważały duże, masywne sprzęty: stoły, biurka, stojące lustra (zw. psyche), łoża (zw. lit en bateau lub lit en gondole), charakterystyczna była leżanka, tzw. rekamiera, i drobne sprzęty: trójnogi, konsole, ekrany. Do czołowych ebenistów należeli: F.H. Jacob-Desmalter i G. Jacob; z wyrobów rzemiosła artyst. wyróżniały się cyzelowane brązy P.Ph. Thomire'a, dzieła złotnicze H. Auguste'a, J.B. Odiota, porcelana z Sévres, jedwabie z Lyonu (używane na obicia). Malarstwo e. reprezentują: J.L. David, A.J. Gros, F. Gérard; rzeźba była pod silnym wpływem A. Canovy. E. rozpowszechnił się w 1. poł. XIX w. w całej Europie, popularny był w Polsce i Rosji.
TURECKA SZTUKA, DAVID Jacques Louis, DYREKTORIATU STYL, BIEDERMEIER, LUDWIKA FILIPA STYL, BÉLANGER François, SHERATON, VIGNON, KLASYCYZM W SZTUCE, MONTFERRAND
- empire, styl cesarstwa, późny...
- empire, (franc. empire = władza,...
- EMPIRE STATE BUILDING, (biurowiec) w N. Jorku...