Reklama

GRUZIŃSKA LITERATURA

jej powstanie wiąże się z przyjęciem chrześcijaństwa w IV w. n.e. (tłum. Nowego Testamentu, psalmów Dawida; pisma hagiograficzne) - w V w. pierwsze oryginalne dzieło, utwór I. Curtawelego o męczeństwie królowej Szuszaniki. Zjednoczenie G. w XII w. (Dawid Budowniczy i królowa Tamara) wpłynęło na rozkwit lit. świeckiej, romansów rycerskich prozą i wierszem (arcydzieło epickie Sz. Rustawelego Witeź w tygrysiej skórze), panegiryków. Najazdy Mongołów od poł. XIII w. przerwały rozwój lit., pewne ożywienie nastąpiło dopiero w XVII w., m.in. pierwsza drukarnia zał. przez króla Wachtanga VI (1675-1737); w XVIII w. m.in. pisali S.S. Orbeliani, bajkopisarz i uczony; D. Guramiszwili, poeta-moralista; B. Gabaszwili (ps. Besiki), autor erotyków. Wcielenie G. do Rosji w XIX w. poddało lit. rodzimą wpływom rosyjskim i zachodnioeuropejskim; zaczął się romantyzm (poeci A. Czawczawadze, G. Orbeliani, N. Barataszwili), od poł. XIX w. zapanował realizm (dramatopisarz G. Eristawi - tłumacz poezji Mickiewicza, prozaik D. Czonkadze); w tym okresie rozwinął się ruch narodowowyzwoleńczy (I. Czawczawadze, A. Cereteli), a lit. tworzyli prozaik G. Cereteli, noweliści N. Lomouri, D. Kildiaszwili, E. Ninoszwili. Na przełomie wieków A. Kazbegi (proza) i Waża Pszaweli (poezja) opiewali życie kaukaskich górali. W 1916 wokół pisma "Cisperi Rkebi" ("Błękitne Rogi") skupili się symboliści G. i T. Tabidze, P. Jaszwili, G. Leonidze i in. W okresie Gruzji radzieckiej (od 1921) dominowała poezja (A. Mircchulawa, S. Czikowani, I. Abaszydze, T. Cziladze i in.), rozwijała się proza (m.in. O. Ioseliani, N. Dumbadze, R. Inanszwili), zwł. historyczna.

Reklama

Powiązane hasła:

TARKOWSKI, WAŻA PSZAWELA, DŻAWACHISZWILI Mikael, RUSTAWELI, GURAMISZWILI, ZAGÓRSKI, ORBELIANI

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama