(dosł. burza i napór) nurt w literaturze niem., skrystalizowany od pocz. lat 70 do 2. poł. lat 80. XVIII w.; opozycja młodego pokolenia twórców wobec etyki protestanckiej, oświeceniowego racjonalizmu i systemu wartości moralnych, któremu hołdowało niem. mieszczaństwo; w zakresie estetyki negował żywotność stylistyki klasycznej, przeciwstawiając jej np. dramaturgię W. Szekspira; na jego powstanie wyraźny wpływ wywarły nowe tendencje w myśli i sztuce franc.; w historii literatury niem. odegrał tę samą rolę, co preromantyzm w innych krajach Europy (we Francji - myśl J.J. Rousseau; w Anglii - utwory J. Macphersona i A.A. Shaftesbury'ego); jego prekursorami byli m.in. J.J. Bodmer, J.J. Breitinger, Ch. F. Gellert, H.W. Gerstenberg; pierwsze manifestacje literackie okresu to wiersze H. Göttingera; dojrzałą postać przybrał w twórczości J.W. Goethego (do momentu wyjazdu do Włoch), młodego F. Schillera, G.A. Bürgera, J.M.R. Lenza, F. Müllera, Ch.F. Schubarta; nazwa od tytułu dramatu F.M. Klingera Burza i napór; w literaturze kręgu S.u.D. na plan pierwszy wybijały się pierwiastki buntu wobec tradycyjnych, reguł życia społ., indywidualizm, emocjonalizm; pojawił się zwrot ku elementom narodowym, obecnym w folklorze, a także w pisanej i ustnej spuściźnie średniowiecza; najważniejsze utwory tego nurtu to Cierpienia młodego Wertera Goethego i Zbójcy Schillera; odegrały one, obok twórczości Byrona, ważną rolę w kształtowaniu się światopoglądu pol. twórców romantycznych, gł. A. Mickiewicza.
- KLINGER, Friedrich Maximilian...
- Goethe Johann Wolfgang von, (1749-1832)
- Cierpienia młodego Wertera, (1774)