IMPRESJONIZM LITERACKI

kierunek w literaturze przełomu XIX i XX w.; nie występował jako odrębny prąd literacki, pozostawał pod silnym wpływem tendencji obowiązujących w malarstwie; w zakresie prozy był pochodną naturalizmu, w poezji natomiast łączył się z technikami symbolistycznymi. I.l. akcentował wrażenie podmiotu percepującego, tzn. to, w jaki sposób rzecz jawi się w danym momencie. Najwybitniejszymi przedstawicielami franc. prozy inspirowanej przez impresjonizm byli m.in. bracia Goncourt, A. Daudet, P. Loti, J. Vallés, J. Renard, w Polsce elementy impresjonistyczne uwidaczniają się w twórczości W. Sierotwińskiego, Wł. Reymonta, W. Berenta, S. Żeromskiego, przeważnie jako składniki szerszych kontekstów stylistycznych i kompozycyjnych. W liryce najsilniej impresjonizm wyraził się w twórczości P. Verlaine'a, jego przedstawicielami w Polsce byli m.in. bracia S. i W. Korab-Brzozowscy, K. Tetmajer, B. Ostrowska, M. Wolska. W dziedzinie dramatu i.l. zaznaczył się w postaci rozluźnienia kompozycji fabularnej, rozerwaniu następstwa czasowego; poszczególne sceny są celowo nie dopowiedziane, unikają puentowania, wzmacniając uczucie uczestnictwa w niepowtarzalnej atmosferze towarzyszącej epizodowi; didaskalia rozrastają się do poematów prozą. Podobnie jak w innych rodzajach lit. również w dramacie i.l. był składnikiem technik symbolistycznych (M. Maeterlinck, H. Bahr, H. von Hofmannstahl, A. Schnitzler). W Polsce elementy impresjonistyczne pojawiły w dramatach T. Rittnera, St. Wyspiańskiego, M. Szukiewicza, L. Rydla, J. Żuławskiego.