Stefan, ps. Maurycy Zych, Józef Katerla (1864-1925)
pisarz i publicysta; po gimnazjum w Kielcach studia w W-wskim Inst. Weterynaryjnym (1886-88), które musiał przerwać z powodów materialnych; 1888-91 nauczyciel domowy, a następnie bibliotekarz w Pol. Muzeum Nar. w Rapperswilu i w Bibliotece Ordynacji Zamoyskich w Warszawie; 1909-12 mieszkał w Paryżu, od 1913 w Zakopanem; sympatyk PPS - początkowo związany z Piłsudskim, 1918 prezydent tzw. Republiki Zakopiańskiej; od 1919 w Warszawie, uczestniczył w akcji plebiscytowej na Warmii i Mazurach; współzał. Tow. Przyjaciół Pomorza, PAL, Związku Zawodowego Literatów Pol. (pierwszy prezes), a także polskiego oddziału Pen Clubu (1924); debiutował zbiorami nowel i szkiców powieściowych (Opowiadania, Rozdziobią nas kruki, wrony, Utwory powieściowe) będących wyrazem jego pasji społecznych, a także zaangażowania w sprawy narodowe; 1897 powieść autobiograficzna Syzyfowe prace opisująca młodzież poddaną rusyfikacji; tematyka społ. powraca w powieści Ludzie bezdomni; w Popiołach przedstawił społeczeństwo polskie w okresie wojen napoleońskich i w okresie zaborów; problem niepodległości pojawiał się w jego twórczości wielokrotnie (dramat Sułkowski, powieść Wierna rzeka); po upadku rewolucji 1905 utwory w duchu społ. utopii, trylogia Walka z szatanem (Nawracanie Judasza, Zamieć, Charitas); po 1918 w powieści Przedwiośnie krytyczny obraz społeczeństwa pierwszych lat niepodległości oraz własna wizja zmian; ponadto - utwory dramatyczne (Turoń, Uciekła mi przepióreczka), a także Dzienniki 1882-91; twórczość publicystyczna (Początek świata pracy oraz Snobizm i postęp); Ż. stworzył niepowtarzalny styl o wielkim bogactwie środków - od impresjonistycznych i pełnych lirycznej zadumy, a także fascynacji światem, opisów przyrody czy miłosnych uniesień po wręcz naturalistyczne odzwierciedlenie życia biedoty, od trzeźwej i krytycznej syntezy publicystycznej po symboliczne obrazy "szklanych domów" i "rozdartych sosen".
ZYCH, NOWELA, ZELWEROWICZ, SOWIŃSKI, PEN CLUB, SUBOTIN, TOMCSANYI, ŚWIDERSKI, NOYSZEWSKI PIOŁUN, STANO
- ŻEROMSKA, Monika (1913-2001)
- Żeromski Stefan, pseud. Maurycy Zych, Józef Katerla, (1864-1925)
- Żeromski Stefan, pseud. Maurycy Zych, Józef Katerla, (1864-1925)