muzyka narodów Azji Środk. i Bliskiego Wschodu, mówiących językami irańskimi: Persów, Afganów, Tadżyków, Beludżów, Kurdów, Osetyjczyków. Jej formalne zróżnicowanie odpowiada znacznym różnicom kulturalnym pomiędzy tymi narodami. Największy wpływ na kształt m.n.i. wywarła kultura perska, arabska (dla narodów wyznających islam), gruzińska (Osetyjczycy), indyjska (Beludżowie) oraz rosyjska. Wspólnym elementem tej muzyki jest popularność eposu bohaterskiego, wykonywanego z towarzyszeniem bębna i instrumentów strunowych. Najwyżej rozwinęła się kultura muzyczna Tadżyków; większość pieśni opiera się na poetyckich formach gazel, murabba i muchammas; w muzyce instrumentalnej charakterystyczne są cykle suitowe (6 suit zwanych popularnie maqamami); w instrumentarium wyróżniają się instrumenty strunowe (duatar, tanbur, czang), dęte (flet nai i obój surna), perkusyjne (nagora). W okolicach górzystych Afganistanu instrumentarium stanowią: gydżak (instrument smyczkowy), długie flety pasterskie oraz bębny doira (tamburyn) i tablak (wzorowany na indyjskiej tabli). Dominuje epos wykonywany z towarzyszeniem instrumentów strunowych (rinak) i dwustronnych bębnów (dhol). Koczowniczy Kurdowie nie rozwinęli wyższej kultury muzycznej; dominują formy epickie, a także pieśni; instrumentarium obejmuje flety, bębny typu doira, bębny dwustronne oraz rozmaite narzędzia dźwiękowe (dzwonki pasterskie, grzebienie, szklanki); muzyka Kurdów tureckich wykazuje wpływy arabskie (m.in. artykulacja wokalna polegająca na sztucznym uciskaniu policzków i gardła). Muzyka Osetyjczyków pozostawała pod wpływem muzyki gruzińskiej i tureckiej (poprzez Dagestan i Azerbejdżan) i rosyjskiej, nie ma w niej natomiast wpływu perskiego (brak liryki i chromatyzmów).
- IRAŃSKIE JĘZYKI, grupa w Płd.-zach.(...)
- BELUDŻOWIE, lud pochodzenia irańskiego...