wiąże się z gr. mitem złotego wieku. Sielankowy obraz A. wykreowała IV ekloga Wergiliusza. W lit. nowożytnej jest manifestacją tęsknoty za krajem ładu i harmonii, ucieczką od cywilizacji. W lit. pol. często pojawiała się A. utraconej ojczyzny (Pan Tadeusz A. Mickiewicza, Moja piosnka II C. Norwida, Jeszcze wiersz o ojczyźnie Cz. Miłosza), kraju dzieciństwa (Dolina Issy Cz. Miłosza, Sklepy cynamonowe B. Schulza, Kronika wypadków miłosnych T. Konwickiego). A. bywa też azylem chroniącym przed złem świata (Prośba o wyspy szczęśliwe K. I. Gałczyńskiego, Na wsi J. Czechowicza). Poszczególne epoki tworzyły własne wyobrażenia A., np. A. ziemiańska w Żywocie człowieka poczciwego M. Reja czy odzwierciedlająca renesansowy światopogląd kraina w pieśni panny XII z Pieśni świętojańskiej o Sobótce. W lit. współcz. mit został zdegradowany (Et in Arcadia ego T. Różewicza czy Odwołanie mitu A. Kamieńskiej).
- topos, (gr. = miejsce)
- mit arkadyjski, wznaczeniu mitycznym...
- motyw wliteraturze, wznaczeniu węższym...