Bolesław, właśc. Aleksander Głowacki (1847-1912)
pisarz, publicysta, felietonista; jako czternastolatek znalazł się pod opieką brata - działacza frakcji , który wciągnął go do konspiracji; uczestnik powstania styczniowego, ranny, uwięziony; po uwolnieniu rozpoczął studia na wydziale matematyczno-fizycznym Szkoły Gł. w Warszawie, które przerwał 1868; podejmował różne prace (także jako robotnik w Warszawie), kontynuując samokształcenie, przede wszystkim w zakresie nauk ścisłych, dochodząc do znacznej wiedzy, którą spożytkował później jako popularyzator nowych osiągnięć techn., fiz. (m.in. szerzył znajomość zjawiska elektryczności), chem.; debiutował jako felietonista w czasopiśmie humorystycznym , potem współpracował z "Kolcami", i "Kurierem W-wskim", w którym 1882-87 umieszczał cykl Kronik - różnorodnych pod względem gatunkowym wypowiedzi publicystycznych, stanowiących pierwowzór pol. felietonu; ten typ pisarstwa uprawiał także na łamach "Niwy", , "Kuriera Codziennego", a Kroniki złożyły się w cykl obejmujący 20 tomów. W 1. poł. lat 80. doprecyzowywał własną koncepcję lit. powieściowej, której cele określał w perspektywie charakterystycznego dla pozytywizmu socjologicznego ujmowania postaci, przebiegu fabuły, motywacji, kładąc zarazem nacisk na osobiste doświadczenie pisarza i skrupulatną obserwację świata. Twórczość pisarską rozpoczął od nowelistyki (Przygoda Stasia, Anielka, Michałko, Nawrócony, Antek, Kamizelka, On, Milknące głosy, Grzechy dzieciństwa), uznawanej za programową manifestację lit. estetyki pozytywistycznej; przyjaźń ze St. Witkiewiczem pogłębiła jego przemyślenia na temat naturalizmu w sztuce, a ich efektem stała się ostateczna wersja Placówki, powieści, w której motywy patriotyczne zostały zespolone z typowym dla naturalizmu biologicznym traktowaniem determinacji losu jednostkowego; 1886-97 powstały najważniejsze w dorobku P. powieści: Lalka - epicka panorama społeczna ówczesnej Warszawy, na tle której umieścił autor skomplikowaną pod względem psychologicznym postać Wokulskiego, zdeklasowanego szlachcica usiłującego sprostać wyzwaniu nowych czasów, zmerkantylizowanych i pozbawionych tradycyjnych wartości, Emancypantki - na przykładzie losów Madzi Brzeskiej ukazujące w krytycznym świetle moralność mieszczańską, oraz Faraon - utwór stanowiący wnikliwe studium władzy i struktury państwa; powieści te, zwł. Lalka i Faraon, stanowią najwyższe osiągnięcia pol. realizmu w 2. poł. XIX w.; utwory ogłoszone po 1897 (Widzenie, Ze wspomnień cyklisty, Wojna i praca) spotkały się z chłodnym przyjęciem czytelników i krytyki; ponowny przypływ sił twórczych wywołały wydarzenia związane z rewolucją 1905, której genezę P. pojmował głęboko, niemniej obawiał się skutków społecznych, jakie może przynieść anarchia (powieść Dzieci). Obok działalności pisarskiej uznanie przyniosła P. aktywność społ.: organizowanie pomocy dla bezrobotnych, wspomaganie taniego lecznictwa, popularyzacja wiedzy; pochowany na Powązkach, gdzie znajduje się też jego pomnik wykonany przez S. Jackowskiego z symbolicznym napisem "Serce serc"; niewielkie muzeum biograficzne P. urządzono w Nałęczowie, gdzie pisarz często gościł jako kuracjusz.
KIELCE, RAMZES XI, POLSKA. LITERATURA. MIĘDZYNARODOWA RECEPCJA LITERATURY POLSKIEJ, MNISZKÓWNA, POLSKA. LITERATURA. POZYTYWIZM, NOWELA, , DAMIANI Enrico, GŁOWACKI, WARSZAWSKIE TOWARZYSTWO CYKLISTÓW