(1759-1805)
niem. poeta, dramaturg, teoretyk teatru, obok J.W.Goethego najznakomitszy reprezentant tzw. klasyki weimarskiej. Urodził się wrodzinie felczera wojskowego. Książę wirtemberski Karol Eugeniusz zmusił S. do studiów medycznych na akademii wojskowej wStuttgarcie, którą ukończył w1780. Pierwszy okres twórczości S., naznaczony młodzieńczymi lekturami dzieł Rousseau, Szekspira, poetów okresu Sturm und Drang, był wyrazem buntu wobec panujących stosunków społ., które zniewalały jednostkę, odbierały jej prawo do samodzielnego rozwoju. Wyrazem tych przekonań były dramaty Zbójcy (1871), Sprzysiężenie Fieska wGenui (1783), Intryga imiłość (1784), Don Carlos (1787), który zamykał młodzieńczy okres jego twórczości. Wnastępnych latach S. samodzielnie studiował historię Niemiec, filozofię Kanta, zajmował się kulturą isztuką antyczną; efektem tych zainteresowań były rozprawy hist. (m.in. Dzieje odłączenia się zjednoczonych Niderlandów od Hiszpanii, 1788; Dzieje wojny trzydziestoletniej, 1791-93) oraz estetyczne (Listy oestetycznym wychowaniu człowieka iinne rozprawy, 1795) Wdysertacjach tych S. wyraził pogląd osprzeczności między ideałem arzeczywistością, przedstawił obraz człowieka współczesnego jako "bytu rozdartego", którego zintegrować może umoralniający wpływ sztuki. W1799 r. przeniósł się do Weimaru. S.od 1794 łączyły zJ.W.Goethem przyjaźń iwspółpraca na łamach lit. czasopism "Die Horen" (1795-97) i"Musenalmanach" (1796-1800). Okres 1794-1805, wktórym obaj poeci stworzyli swoje wybitne dzieła, nazywany jest wlit. niem. okresem klasyki weimarskiej (Weimarer Klassik). Wtym czasie S. napisał wiele liryków, słynne ballady (Rękawiczka, Graf Habsburg, Pierścień Polikratesa, Żurawie Ibikusa, Pieśń odzwonie), dramaty hist. (Obóz Wallensteina, 1800; Maria Stuart, 1801; Dziewica Orleańska, 1802; Wilhelm Tell, 1804; niedokończony Demetrius, 1805).
- Novalis, właśc. Georg Philipp Friedrich von Hardenberg, (1772-1801)
- NOVALIS, właśc. Friedrich von...
- FRYDERYK, Pochodzenia staroniemieckiego,...