jeden z trzech podstawowych stanów skupienia materii, w którym cząsteczki substancji są powiązane siłami o zasięgu rzędu kilku cząsteczek. Dzięki temu c. wykazują stosunkowo dużą sprężystość objętości (mały współczynnik ściśliwości). Siły międzycząsteczkowe w c. są jednak zbyt małe dla zapewnienia im własnego kształtu - c. pod wpływem siły ciążenia przyjmują kształt naczynia, w którym się znajdują. Siły międzycząsteczkowe w warstwie powierzchniowej c. dają wypadkową skierowaną w głąb c., co jest przyczyną napięcia powierzchniowego. Większość c. posiada własności izotropowe. Własności c. zależą od składu chem., temperatury i ciśnienia. Wszystkie c. posiadają lepkość, tj. tarcie wewnętrzne przeciwdziałające wzajemnemu przemieszczaniu się warstw cząsteczek. Lepkość c. wzrasta wraz z obniżaniem jej temperatury. W niektórych c. wzrost lepkości jest tak duży, że uniemożliwia krystalizację c. podczas krzepnięcia (tj. jej przejścia w ciało stałe). Ciecze te przechodzą wówczas w ciała bezpostaciowe (np. szkło). Przy podgrzewaniu lepkość cieczy maleje oraz wzrasta energia cząsteczek. Cząsteczki c., które uzyskują energię wystarczającą do pokonania sił wiązań z innymi cząsteczkami, uwalniają się i c. przechodzi w gaz, czyli następuje parowanie. Parowanie następujące w całej objętości cieczy nazywamy wrzeniem. Proces odwrotny, tj. przejście pary w ciecz, nazywamy skraplaniem. Podczas skraplania wydziela się ciepło, bowiem cząsteczki zbliżając się wzajemnie muszą obniżyć swą energię. Krzepnięcie cieczy ułatwia obecność w nich zanieczyszczeń, parowanie zaś - obecność gazu. C. o dużej czystości można doprowadzić do temp. niższej od temp. krzepnięcia (c. przechłodzona), a ciecz dokładnie odgazowaną można ogrzać do temp. wyższej od temp. wrzenia (c. przegrzana). Ciecz przechłodzona lub przegrzana jest w stanie równowagi nietrwałej i bardzo łatwo może zacząć krystalizować lub parować. Badaniami właściwości cieczy w skali makro zajmuje się hydrodynamika, zaś na poziomie molekularnym - kinetyczna teoria cieczy.
- ciecz, substancja w stanie ciekłym,...
- KALIFORNIJSKA CIECZ, ciecz siarkowo-wapienna...
- ciecz doskonała, ciecz, która jest nieściśliwa...