podstawowa wielkość fizyczna skalarna, charakteryzująca stan układu fizycznego, uważana za miarę najogólniej pojętego ruchu materii. Różnym formom ruchu materii odpowiadają różne postacie e., np.: e. Mechaniczna, cieplna, elektryczna, chemiczna, jądrowa itd. Najistotniejszą cechą e. jest fakt, że spełnia ona zasadę zachowania; wynika z niej, że e. układu nie oddziaływającego z otoczeniem pozostaje stała, oraz że w przypadku oddziaływających ze sobą układów fiz. ubytek e. jednego z nich jest zawsze równy przyrostowi e. pozostałych. W procesach fizycznych jedne postacie e. przemieniają się w inne, a e. nie powstaje ani nie znika, lecz jedynie jest przekazywana pomiędzy układami. W procesach przekazywania energii między układami fiz. zwykle zostaje wykonana praca, dlatego energię definiuje się także jako zdolność do wykonania pracy. E. ośrodków ciekłych oraz pól fiz. charakteryzowana jest przez gęstość e., a jej przepływ - przez strumień energii. E. niektórych układów fiz. może być zmieniana tylko w ściśle określonych porcjach (kwantach); dla każdego takiego układu istnieje najmniejsza osiągalna e., a odpowiadający jej stan układu nazywa się stanem podstawowym; stany tego układu charakteryzujące się energią większą noszą nazwę stanów wzbudzonych; każdy układ dąży do osiągnięcia stanu podstawowego. Energia układu jest najmniejsza, gdy znajduje się on w stanie równowagi trwałej. Jednostką e. w układzie SI jest dżul (J); jest to e. równa pracy wykonanej przez siłę 1 N w kierunku jej działania, na drodze długości 1 m. Inne jednostki e. to kilogramometr (kGm), erg, kaloria (kcal), kilowatogodzina (kWh), elektronowolt (eV).
- Struktura pozyskiwania energii w wybranych krajach
- Zużycie energii elektrycznej na 1 mieszk. w kWh (Rocznik Statystyczny GUS 1999)