Pt, platinum
pierwiastek należący do grupy platynowców; liczba atom. 78, masa atom. 195, temp. topn. 1769C, temp. wrz. 4530C, gęstość 21,45 g/cm3; posiada sześć izotopów trwałych; srebrzystobiały, kowalny i ciągliwy, bierny chem. ciężki metal szlachetny; odporny na czynniki chem. (rozpuszcza się tylko w wodzie królewskiej); w przyrodzie występuje w stanie wolnym (platyna rodzima) oraz w minerałach (np. sperylit, cooperyt, braggit); stosowana do wyrobu sprzętu laboratoryjnego (tygle, parownice), elektrod, termoogniw, termometrów rezystancyjnych, do wytwarzania powłok ochronnych (platynowanie), w dentystyce i jubilerstwie; w postaci drucianych siatek i czerni platynowej (subtelny proszek platynowy) jest b. aktywnym katalizatorem; niektóre kompleksy Pt (II) i Pt (IV) są lekami antynowotworowymi; jako odrębny pierwiastek wyodrębniona po raz pierwszy 1738 przez A. de Ulloa; światowe wydobycie platynowców (łącznie z palladem, irydem i osmem) w 1990 szacowano na 286,8 ton, z czego na RPA przypadało 138,5, kraje b. ZSRR - 125,0, Kanadę - 11,2, USA - 7,7, Japonię 2,4, Australię - 0,5 tony; gł. użytkownikami były USA i Japonia (po 35%), zwł. do katalizatorów spalin, części elektronicznych i biżuterii.