Jedna z najbardziej znaczących postaci powieści Marcela Prousta "W poszukiwaniu straconego czasu".
Pierwsze spotkanie Marcela z Albertyną, młodą i hożą brunetką, następuje w nadmorskim kurorcie Balbec, gdzie jednak dziewczyna wywołuje raczej powierzchowne zainteresowanie bohatera. Dopiero ponowne (po dłuższym upływie czasu) zetknięcie w Paryżu z tą panną, wywodzącą się z zamożnej burżuazji i wiodącą życie pełne tajemniczych związków erotycznych, budzi w Marcelu obsesyjną namiętność. Zdobywszy jej wzajemność, Marcel skłania Albertynę do wspólnego zamieszkania, a następnie czyni ją więźniem we własnym domu. Równocześnie pragnie rozwikłać wszystkie seksualne doświadczenia Albertyny, skupiając się szczególnie na jej przygodach z kobietami (to właśnie jest przedmiotem największej zazdrości jej kochanka-mężczyzny) i związkach ze światem mężczyzn homoseksualistów. Podejrzenia Marcela nie są urojeniami: Albertyna, nawet uwięziona w jego domu, próbuje realizować swoje lesbijskie popędy, co zresztą tylko pogłębia namiętność Marcela. W końcu jednak dochodzi on do wniosku, że dalsze wspólne życie pozbawi go ostatecznie wolności i intelektualnej niezależności. Chce pozbyć się Albertyny. Kiedy jednak okazuje się, że Albertyna, powodowana tym samym impulsem, ucieka z jego domu, Marcel rozpoczyna podstępną grę przekupstw i zakłamanych deklaracji, by ponownie sprowadzić ją pod swój dach. Jego gra kończy się niespodziewaną klęską: Albertyna ginie, spadając z konia w czasie przejażdżki w majątku ciotki, gdzie schroniła się przed Marcelem. Jej śmierć wcale nie uwalnia Marcela od obsesji. Jeszcze przez długi czas będzie nawiązywał kontakty z przyjaciółmi, a zwłaszcza przyjaciółkami Albertyny, by rozszyfrować jej wszystkie intymne tajemnice. Wątek Albertyny został stworzony przez Prousta na podstawie jego osobistych doświadczeń płynących ze związku z młodym szoferem, Alfredem Agostinellim, zatrudnionym również jako sekretarz pisarza, który w końcu uciekł z domu Prousta i wkrótce, w trakcie rozpaczliwych wysiłków chlebodawcy mających skłonić go do powrotu, zginął w wypadku lotniczym. W adaptacji filmowej powieści dokonanej przez R. Ruiza Czas odnaleziony (1999 r.) rolę Albertyny powierzono Chiarze Mastroianni.