(1160-1213)
– urodził się na pograniczu francusko-włoskim; kształcił się najpierw prawdopodobnie w Aix-en-Provence, zaś w latach 1175–91 w Paryżu, gdzie otrzymał tytuł doktora; trzy lata później wyjechał do Moguncji, by w 1206 roku powrócić do Paryża. Pod wpływem wizji, jaką otrzymał w czasie mszy prymicyjnej (ukazał mu się Chrystus błogosławiący dwóch niewolników – białego i czarnego, spiętych jednym łańcuchem), postanowił zająć się losem chrześcijańskich więźniów, których Arabowie porywali w nadmorskich okolicach Europy i następnie wywozili do Afryki. Pomocy i duchowego wsparcia w tym przedsięwzięciu udzielił mu św. ➞ Feliks de Valois; wspólnie ułożyli regułę nowego zgromadzenia i jego zarys organizacyjny. Radził się także J. biskupa Paryża i opata klasztoru św. Wiktora, a uzyskawszy poparcie – rozpoczął relizację swego planu. Najpierw powstały dwa klasztory: w Planels i w Bourg-la-Reine; najliczniej wstępowała do nich młodzież akademicka. Zgromadzenie przybrało nazwę Trójcy Świętej i wkrótce stało się znane jako trynitarze. Członkowie zgromadzenia nosili białe habity z niebiesko-czerwonym krzyżem na piersi. Ponieważ papieżem wybrano wówczas Innocentego III, którego J. znał dobrze z uniwersytetu paryskiego – rychło trynitarze zostali zatwierdzeni przez Stolicę Apostolską. Pierwsza misja trynitarzy do Maroka zakończyła się pomyślnie: J. wrócił do Marsylii z 186 wykupionymi z niewoli chrześcijanami. Pieniądze na wykup zebrał w czasie kwesty. Powodzenie akcji trynitarzy przysporzyło im nowych braci: powstały cztery nowe klasztory, niedługo potem utworzono także zgromadzenie żeńskie. J. dbał zarówno o gromadzenie funduszy na wykup więźniów, jak o odnalezienie ich rodzin, zapewnienie wykupionym tymczasowej opieki, wyżywienia i leczenia. Obok klasztorów (tuż przed śmiercią J. było ich już ponad 30) powstawały specjalne przytułki. Z fundacji papieskiej na wzgórzu Celio w Rzymie powstał duży klasztor z obszernym schroniskiem i szpitalem. W nim spędził J. ostatnie lata życia, niestrudzenie zajmując się organizowaniem kolejnych wypraw. Zmarł 17 grudnia 1213 roku. Jego relikwie po przeszło 450 latach trynitarze hiszpańscy potajemnie wywieźli do Madrytu. Po likwidacji w Hiszpanii zakonu męskiego trynitarzy w XIX w. złożono je w kościele należącym do trynitarek; spoczywają tam do dziś. Wspomnienie wyznaczono początkowo na 8 lutego, jednak po reformie kalendarzowej z 1969 roku obchodzi się je w dniu narodzin J. dla nieba, tzn. 17 grudnia. Trynitarze zostali sprowadzeni do Polski w 1686 roku. Sto lat później mieli oni już u nas swoją prowincję, zaś w 1783 roku Polak, Stanisław Oborski, został wybrany przełożonym generalnym całego zakonu. Szacuje się, że w ciągu 800 lat swego istnienia trynitarze wykupili z niewoli kilkadziesiąt tysięcy osób; uczestniczyli także – w czasach nam współczesnych – w rozmaitych misjach, mających na celu uwolnienie ludzi porwanych jako zakładnicy lub osadzonych w obozach jenieckich. W początkach XVII w. zasadniczą reformę zakonu przeprowadził św. ➞ Jan Chrzciciel od Poczęcia.