Powieściopisarz, nowelista, publicysta. Urodzony 20 sierpnia 1847 r. w Hrubieszowie. Wcześnie osierocony, wychowywał się u krewnych, uczył się w Lublinie. Wziął udział w powstaniu: ranny, dostał się do niewoli i do więzienia w Lublinie. Studiował w Szkole Głównej i w Instytucie Leśnictwa w Puławach.
Studiów nie ukończył, pracował m.in. jako robotnik. Debiutował jako humorysta w 1864 r., współpracował w latach 70. z "Kolcami", był redaktorem "Muchy". Od r. 1872 współpracował z prasą pozytywistyczną, od 1874 pisał cotygodniowe Kroniki (najpierw w "Kurierze Warszawskim", od 1887 w "Kurierze Codziennym"), uznawane za mistrzowską felietonistykę społeczno-kulturalną. W r. 1882 został redaktorem dziennika "Nowiny", z którego chciał uczynić bezstronne "obserwatorium społecznych faktów", co spowodowało upadek pisma. Wielokrotnie inicjował różne akcje mające poprawić materialne, zdrowotne i kulturalne warunki życia społecznego (m.in. współtworzył Towarzystwo Higieny Praktycznej, Kasę Przezorności i Pomocy dla Literatów i Dziennikarzy, bibliotekę publiczną). Jako powieściopisarz zabłysnął utworami realistycznymi, które opierał na głębokich studiach środowiskowych.
Trwałą wartość mają Anielka (1880) - studium osamotnienia dziecka wskutek lekkomyślności dorosłych, Placówka (1886) - analiza postaw chłopa wobec zmian w środowisku, Lalka (1890) i Emancypantki (1894) - panoramiczne spojrzenie na społeczeństwo w dobie kryzysu świadomości, Faraon (1897) - historyczna powieść o mechanizmach polityki państwa. Prus był klasykiem noweli o tematyce współczesnej: Katarynka (1880), Antek (1881), Kamizelka (1882), Omyłka (1884) oraz autorem historycznej paraboli Z legend dawnego Egiptu (1888). Wielokrotnie zabierał głos jako publicysta w sprawach oświaty, mody na hipnotyzm czy postaw społeczeństwa wobec innych grup etnicznych. Ogłosił kilka rozpraw filozoficznych, jak Szkic programu w warunkach obecnego rozwoju społeczeństwa (1883), Najogólniejsze ideały życiowe (1901, 1905). Zmarł 19 maja 1912 r. w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.