Reklama

​Smith Winston

Główny bohater powieści Rok 1984 George’a Orwella.

Trzydziestodziewięcioletni mieszkaniec Londynu, miasta w Oceanii. Jest mężczyzną drobnym, mizernym, o jasnych włosach. Ma kłopoty ze zdrowiem. Chodzi ubrany w kombinezon członka Partii, gdyż pracuje w Ministerstwie Prawdy. Tam zajmuje się przerabianiem dawnych prasowych artykułów i innych tekstów ("prostowaniem" ich). "Uaktualnia" przeszłość, tak, by potwierdzała słuszność dzisiejszych zasad partyjnych. Winston lubi swoją pracę, mimo jej rutynowości. Przyszło mu żyć w czasach ciągłej wojny z coraz to innym wrogiem. 

Reklama

Miasto jest szare, biedne, domy zaniedbane i odrapane. Policja  szpieguje  każdy  krok mieszkańców, w domach kontrolują ich teleekrany i Policja Myśli. Językiem urzędowym jest nowomowa, a stare słowa są usuwane. Na każdym kroku napotyka się plakat z Wielkim Bratem, który patrzy. Winston w swoim mieszkaniu wykorzystuje wnękę, w której jest poza zasięgiem teleekranu. 

Tam zaczyna pisać pamiętnik w specjalnym ze- szycie, którego kupno może być potraktowane jako występek przeciw Partii. Winston zdaje sobie z tego sprawę, ale nie może  już  dłużej  wytrzymać  swojej  sytuacji i wiecznego szpiegowania. Na papier przelewa mgliste wspomnienia i tłumione napięcie. Rodziców i siostrę, jak podejrzewa, stracił w czystkach. Nie pamięta dzieciństwa zbyt dokładnie, nie pamięta przeszłości. Wszystko, co mu pozostało, to pojedyncze obrazy. Nie wie, czy przed rewolucją żyło się inaczej niż teraz. Próbuje się tego dowiedzieć od staruszka w ubogiej dzielnicy, ale bez skutku. Chce się przekonać, czy nowa historia ułożona przez Partię jest prawdziwa. 

Podręczniki historii zostały bowiem zmienione i zniszczono wszystkie książki sprzed rewolucji. Winston nie jest pewien nawet daty. Brakuje mu odwagi, ma poczucie bezcelowości wszystkiego. Nie cierpi młodych i ładnych kobiet, bo one są najgorliwszymi zwolenniczkami Partii. Nie może zmusić się do nienawiści wobec wrogów Partii, którą mu wpajają; nie bywa na publicznych egzekucjach.    

Nauczył się przez wiele lat skrywać uczucia, kontrolować mimikę, aby z niczym się nie zdradzić. Robi to, co wszyscy - stało się to jego reakcją odruchową. Ale skrycie jest przeciw Wielkiemu Bratu i ma nadzieję, że wybuchnie bunt. Liczy na "proli" - najniższą warstwę społeczną. Ma nadzieję, że obalą dyktaturę Partii. Przy każdej czynności towarzyszy mu strach. Zarazem coraz trudniej jest znieść rzeczywistość. Posiadanie rzeczy niepotrzebnej,  jak  przycisk  do papieru, to zbrodnia. Dzieci uczy się donosicielstwa.  Produkty  codziennego użytku są kiepskiej jakości, mimo że statystyki i teleekrany mówią co innego.

Pamięć nie pozwala Winstonowi przyjąć sfałszowanej  rzeczywistości.  Jest nieufny i podejrzliwy, boi się nawet własnego mówienia przez sen. Unika ludzi. Kiedy jednak niespodziewanie Julia, dziewczyna z Departamentu Literatury, wyznaje mu miłość, daje się porwać uczuciu i pożądaniu. Wspomina swoje małżeństwo, które rozpadło się dawno temu. Jego żona, Katherine, chciała mieć dzieci. Mówiła o tym jednak jako o obowiązku wobec Partii, a przy tym brzydziła się miłości fizycznej. Rozstali się, ale bez rozwodu, gdyż Partia go nie uznawała. Z Julią spotyka się w największej konspiracji, najpierw za miastem i na krótko. Ale potem zaczyna tęsknić za spokojem i bezpieczeństwem, wynajmuje więc pokoik nad antykwariatem u sympatycznego właściciela, w dzielnicy proli. Od tego momentu oboje zaniechują dawnej ostrożności. I tak wiedzą, że czeka ich więzienie, a może i śmierć. 

Mimo to Winston czuje, że życie nie jest już taką udrę- ką. Jego zdrowie poprawia się. W tym czasie nawiązuje  konspiracyjną  znajomość z O’Brienem. Przeczuwa, że ten ma podobne do niego poglądy. Dowiaduje się o istnieniu podziemnej organizacji, zwanej Braterstwem. Godzi się na wszystko, aby  tylko  działać  przeciw  Partii. Poznaje  Księgę, która  zawiera  informacje o ustrojach politycznych i o prowadzonej wojnie. Nagle zostają z Julią aresztowani w swej kryjówce. Właściciel antykwariatu okazuje się agentem  Policji Myśli. W  więzieniu  Winston  czuje głód i potworny strach przed biciem. Przechodzi przez  długie  tortury, a jego prześladowcą jest O’Brien. 

Poniżony, nerwowo i fizycznie wyczerpany przechodzi "reedukację" - tak O’Brien uczy go kochać Wielkiego Brata. Pozostaje z niego wrak człowieka. W końcu Winston zostaje wypuszczony. Wraca do sił, dostaje po zwolnieniu lepszą posadę i sztuczne zęby. Ludzie unikają go, a on jest jeszcze bar- dziej smutny i zadumany. Spotyka się z Julią, ale już są sobie obcy. Po usłyszeniu komunikatu o wygranej przez Oceanię wojnie Winston pełen podziwu czuje, że teraz naprawdę kocha Wielkiego Brata.

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama