miasto w płd.-zach. Szwajcarii nad Jez. Genewskim i Rodanem, stol. kantonu o tej samej nazwie; 167 tys. mieszk. (1991), zespół miejski 327 tys. mieszk. (1990). Pierwotnie osada Allobrogów, twierdza zał. przez Cezara (58 p.n.e.); V-VI w. siedziba królów burgundzkich i biskupstwa, 534 opanowana przez Franków; od 1032 w składzie Niemiec; w XIII w. przedmiot sporu z książętami Sabaudii; na przeł. XIV i XV w. centrum handlu międzynarodowego, siedziba banków; od 1536 ważny ośrodek reformacji (G. Farel, J. Kalwin); liczne powstania przeciwko oligarchicznej formie rządów; w XVIII w. rozwój przem. (m.in. zegarmistrzowskiego); 1798-1814 we władaniu Francji, od 1815 w Związku Szwajcarskim; od 2. poł. XIX wzrost znaczenia międzynarodowego; 1919-46 siedziba Ligi Narodów. Przemysł maszynowy, elektrotechniczny, poligraficzny; ośrodek jubilerski i zegarmistrzowski, węzeł komunikacyjny (port lotniczy Cointrin); siedziba wielu organizacji międzynarodowych (m.in. Europejskiego Biura ONZ, Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża, Międzynarodowej Organizacji Pracy), miejsce ważnych konferencji i zjazdów międzynarodowych; ośrodek naukowy (uniw. zał. 1559) i kulturalny, biblioteki, muzea; centrum turystyczne i wypoczynkowe; katedra St. Pierre (XII-XIV w.) z fasadą z XVIII w., kościoły gotyckie (XIV-XV w.), ratusz (XV-XVIw.), kamienice i pałace z XVIII wieku.
CERN, KAROL EMANUEL I WIELKI, KALWINIZM, EHRENBERG Kazimierz, LANDOWSKI, OCHINO, ALLOBROGOWIE, ORGANIZACJA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH, LIGA ARABSKA, ARBER Werner- Genewa, (Geneve)
- NARODNOJE DIEŁO, początkowo pismo anarchistów,...
- BRUKSELSKI PROGRAM, pierwszy polski program...