dzielnica hist. Polski w dorzeczu środk. Wisły; jako jedna z pierwszych włączona do monarchii piastowskiej; najważniejszy w tym okresie ośrodek Mazowsza - Płock - pełnił przejściowo (za Władysława Hermana) rolę nieformalnej stolicy; po okresie rozbicia dzielnicowego rozpoczął się długotrwały (do 1529) proces przyłączania poszczególnych księstw mazowieckich do Korony; od XVI w. rośnie rola M., położonego w centrum państwa pol.-litewskiego: tu odbywają się sejmy generalne i elekcje, w których decydującą rolę odgrywa liczna szlachta mazowiecka; 1596 Zygmunt III Waza przenosi stolicę do Warszawy - centralnego m. Mazowsza; po III rozbiorze M. zagarnęły Prusy; 1807 weszło w skład Księstwa W-wskiego, 1815 - Królestwa Pol.; od 1918 w granicach Polski.
MAZOWSZE
Krainy geograficzne
LIW, ZAMEK KRÓLEWSKI W WARSZAWIE, SIEMOWIT III, EGZEKUCJA PRAW, ZBIGNIEW, BROK, SIERADZ, JANUSZ III, INKORPORACJA, JAĆWINGOWIE