Savoie
kraina w płd.-wsch. Francji, w Alpach; na granicy ze Szwajcarią i Włochami; pow. 10,4 tys. km2; 1 mln mieszk. (2000); część departamentów Savoie i Haute-Savoie; gł. m.: Chambéry, Annecy; obejmuje najwyższe Alpy (Sabaudzkie) z Mont Blanc (wys. 4807 m); polodowcowa rzeźba wysokogórska; powyżej 3 tys. m lodowce (Mer de Glace na Mont Blanc); w głębokich dolinach rz. Arc, Isére; jez. Genewskie, Annecy, Bourget; lasy świerkowe; Park Narodowy Vanoise 530 km2; ośr. turystyki zimowej i uzdrowiska (Chamonix, Aix-les-Bains, Albertville, Évian-les-Bains i in.); elektrownie wodne, huty aluminium i stali szlachetnych; przem. precyzyjny (zegarmistrzowski), drzewny, papierniczy, chem. (farbiarski), skórzany; hodowla bydła i owiec, serowarstwo, w dolinach uprawa zbóż, roślin pastewnych, winorośli; drogi i koleje wzdłuż dolin rzek, tunele pod Mont Blanc i Mont Cenis łączą Francję i Włochy; pod przełęczą Fréjus tunel kolejowy linii Lyon-Turyn. W starożytności kraina zamieszkana przez Celtów, 122-118 p.n.e. zdobyta przez Rzymian; w poł. V w. podbita przez Burgundów, od 1032 odrębne hrabstwo cesarstwa rzym.-niem., od 1416 księstwo; XI-XV w. powiększanie obszaru drogą małżeństw, podbojów, transakcji (m.in. 1388 Nicea i dostęp do morza, 1401 kupno księstwa genewskiego, w XV w. aneksja Piemontu); 1713 traktatem w Utrechcie otrzymała Sycylię, którą 1720 wymieniła na Sardynię, stając się częścią Królestwa Sardynii; 1792 podbita i przyłączona do Francji; 1815-60 znów w Królestwie Sardynii, następnie ostatecznie oddana (z Niceą) Francji za jej pomoc wojskową w zjednoczeniu Włoch; 1947 traktat paryski skorygował na korzyść Francji granicę S. z Włochami.
- Sabaudia, hrabstwo, potem księstwo...
- FELIKS V, właśc. Amadeusz, hrabia...
- SARDYNII KRÓLESTWO, utworzone 1720 przez...