region naturalny w zach. Azji, na terytorium Kazachstanu, Uzbekistanu i Turkmenistanu, między Wyż. Turgajską i Pogórzem Kazachskim na płn., górami Kopet-dag i przedgórzem Paropamisu na płd., od zach. ograniczona M. Kaspijskim, Mugodżarami i Uralem płd., od wsch. Tien-szanem; przez Bramę Turgajską na płn.-zach. połączona z Niz. Zachodniosyberyjską; stanowi platformę paleozoiczną z osadami mezozoiku i kenozoiku; pow. ok. 3 mln km2, w większości zajęta przez pustynie Kara-kum i Kyzył-kum; w płn.-zach. części płaskowyż Ustiurt, nad M. Kaspijskim depresje (najgłębsza Karagije - 132 m p.p.m.); klimat umiarkowanie ciepły, kontynentalny suchy; rz. gł. okresowe i epizodyczne, wśród stałych najw. Amu-daria, Syr-daria; wielkie słone jez.: Aralskie, Sarykamskie, Sudoczje; roślinność pustynna, półpustynna, piołunowa, słonoroślowa, stepowa, na zach. efemeryczna; nad rzekami lasy łęgowe zw. tugajami; podstawą gospodarki hodowla bydła, owiec karakułowych, osłów i wielbłądów; na terenach nawadnianych uprawa bawełny, ryżu, pszenicy, kukurydzy, warzyw i drzew owocowych; eksploatacja bogatych złóż ropy naft. i gazu ziemnego; gł. m.: Kyzył Orda, Nukus, Urgencz.
- Turańska, Nizina, rozległa nizina otaczająca...
- Kara-kum, pustynia wśrodk. Azji,...