Cádiz
miasto w płd.-zach. Hiszpanii (Andaluzja), na płw. dł. 9 km oddzielającym odnogę Zat. Kadyksu od O. Atlantyckiego; 160 tys. mieszk. (2001); ważny port handlowy, pasażerski i rybacki; baza marynarki wojennej; przem. stoczniowy, metalowy, winiarski, tytoniowy, przetwórstwo rybne, włókienniczy; szkoły wyższe; ośr. turystyki, kąpielisko; zał. ok. 1100 p.n.e. przez Fenicjan pod nazwą Gadir; ok. 500 p.n.e. opanowany przez Kartaginę; od 206 p.n.e. należał do Rzymu; od VIII w. w rękach arabskich; od 1262 należący do Kastylii; rozkwit po odkryciu Ameryki, jeden z gł. ośr. handlu złotem i srebrem; XVI-XVIII w. niszczony parokrotnie przez wojska angielskie; 1810-12 bezskutecznie oblegany przez Napoleona; w XIX w. ośrodek liberalnego ruchu konstytucyjnego; miejsce uchwalenia pierwszej w dziejach Hiszpanii konstytucji (1812), która m.in. zniosła inkwizycję; zachowane: renesansowa katedra Porroquia de S. Cruz, mury obronne z XVII w., liczne kościoły XVIII/XIX w., szpital Nuestra Seora del Carmen z XVIII w.
ALFONS X MĄDRY, FENICKA SZTUKA, JEREZ DE LA FRONTERA, ANDALUZJA, KASTYLIA, CÁDIZ, ANDALUZYJSKA NIZINA, HIMILKON
- Andaluzja, kraina geogr.-hist. wpd.(...)
- PÉREZ GALDÓS, Benito (1843-1920)
- RIEGO Y NÚEZ, Rafael del (1785-1823)...