najogólniej: mająca różne odmiany ideologia, w której akcentuje się wolność jednostki, potrzebę ograniczenia władzy państwa i prymat świadomości moralnej jednostki. Zwykło się rozróżniać L. POLITYCZNY i L. GOSPODARCZY (ekonomiczny), które zazwyczaj są (choć nie muszą) ze sobą związane. L. polityczny jest teorią i praktyką prawnej obrony - za pośrednictwem państwa konstytucyjnego - wolności politycznej jednostek. L. gospodarczy to doktryna popierająca system ekonomiczny oparty na wolnej konkurencji i ograniczająca rolę państwa do usuwania przeszkód w funkcjonowaniu rynku. Sam termin l. jest późniejszy od sformułowania doktryn, które dziś uważamy za liberalne, pojawił się on w początku XIX w. jako określenie hiszp. rebeliantów (liberales), którzy nawiązywali do ang. wzorów ustrojowych. Dopiero w 2. poł. XIX w. l. zaczął oznaczać polityczną doktrynę dającą pierwszeństwo instytucjom republikańskim, uprawnieniom obywatelskim, demokracji, powszechnemu prawu wyborczemu i poszanowaniu własności. Radykalny indywidualizm i nacisk na konkurencję stymulowaną maksymalizacją zysku, niechęć do autorytetu władzy wyłanianej na innej drodze aniżeli procedury demokratyczne (zwł. władzy kleru), wizja postępu w duchu darwinizmu jako przetrwania lepiej radzących sobie w warunkach gospodarki rynkowej - obecne w różnym stopniu w doktrynach l. - były krytykowane przez katolicką naukę społeczną, np. l. filozoficzny w swoich podstawach zawiera błędne twierdzenie o autonomii jednostki w jej działalności, motywacjach i korzystaniu z wolności - pisał papież Paweł VI w encyklice Octogesima adviens.
- liberalizm, ideologia i postawa światopoglądowa...
- liberalizm, (łac. liberalis -...
- liberalizm ekonomiczny, (łac. libaralis -...