Tu-kiu
państwo powstałe 552 na obszarze ob. Mongolii i ziemiach przyległych (zw. wówczas Ruanruan), zał. przez Bumyna - wodza pasterskich plemion tur. z okolic Ałtaju - który pokonał panujących tam wcześniej Żuan Żuanów; do 560 t.k. opanował Azję Środk. po eur. stepy nad M. Czarnym; 582-603 wskutek walk wewn. nastąpił rozpad kaganatu na wsch. (z kaganem na czele) i zach. (rządzony przez jabgu, nominalnie zależnego od kagana); władca kaganatu zach. w sojuszu z Sasanidami pobił Heftalitów (szczep Hunów) i sprzymierzył się z Bizancjum przeciw Persji; ok. 630 państwo to rozpadło się na pomniejsze kaganaty, a prymat w nim przejęli Chazarowie; kaganat wsch. toczył ze zmiennym szczęściem wojny z Chinami, 630-682 dostał się pod władzę chin. dynastii Tang, wyzwolony, przetrwał do 744, podbity przez Ujgurów.
- UJGURSKI KAGANAT, państwo w Azji Środk.(...)
- UJGURSKIE PISMO, powstało w VIII w.,...
- CHAZAROWIE, koczowniczy lud turecki...