grupa ludów zamieszkujących Azję środk. i zach. (po płd.-wsch. Europę) oraz płn., posługujących się językami należącymi do rodziny j. ałtajskich, różniących się kulturowo; zalicza się do nich Jakutów, Ałtajczyków, Chakasów, Kirgizów, Kazachów, Karakałpaków, Ujgurów, Uzbeków, Turkmenów, Tatarów, Czuwaszów, Baszkirów, Azerbejdżan, Kumyków, Nogajów, Protobułgarów, Połowców, Pieczyngów, Karłuków i in.; ich kolebką były najprawdopodobniej tereny stepowe Azji Środk., między Uralem a Ałtajem; l.t. pierwotnie prowadziły koczowniczy tryb życia; ich pierwszym organizmem państwowym był turecki kaganat, powstały w VI w. na terenie ob. Mongolii; po jego upadku (745) powstawały kolejno organizmy państwowe Ujgurów, Kirgizów, Karłuków, Oguzów; ekspansja l.t. z reguły następowała w kierunku zach., między VI a IX w. ich zastępy wchodziły w skład Hunów i Azarów najeżdżających Europę; jej skutkiem pośrednim była turcyzacja ludów iranojęzycznych; z l.t. wywodzili swój rodowód Turcy seldżuccy i osmańscy, którzy stworzyli potężne imperia, wywierając znaczny wpływ na dzieje nowożytne (Turcja); w ślad za ekspansją terytorialną szła religijna islamu sunnickiego, który wyparł na terenach zajmowanych przez l.t. inne wcześniejsze wierzenia.
- TURECKICH LUDÓW MUZYKA, muzyka ludów zamieszkujących...
- TURECKI KAGANAT, Tu-kiu
- TURECKIE JĘZYKI, grupa kilkudziesięciu...