założone 1886 we Lwowie (1945-50 w Krakowie, ob. w Warszawie), do 1925 organizacja regionalna, później ogólnopolska; zrzesza historyków zawodowych i miłośników (3720 czł. - 1993); od 1890 organizuje co 5 lat Powszechne Zjazdy Historyków Polskich; prezesami byli, m.in.: K. Liske, L.M. Finkel, F. Bujak, S. Herbst, H. Samsonowicz, A. Zahorski, A. Ajnenkiel, J. Staszewski; wydawnictwa: "Przegląd Historyczny" (od 1905), "Biuletyn Polskiego Towarzystwa Historycznego", "Rocznik Łódzki" (od 1928), "Sobótka" i in.; dawn. także (1887-1953) .
PAPÉE, WOJCIECHOWSKI, ZAKRZEWSKI, FINKEL Ludwik Michał Emanuel, , HERBST, POLSKA. NAUKA. SCHYŁEK XIX W.
- POLSKIE TOWARZYSTWO HISTORYCZNE NA OBCZYŹNIE, założone w do badań...
- TOWARZYSTWO WOLNEJ WSZECHNICY POLSKIEJ, towarzystwo naukowe,...
- Towarzystwo Przyjaciół Nauk, (TPN) , Towarzystwo...